Toujeo

1. Co to jest lek Toujeo i w jakim celu się go stosuje

Lek Toujeo zawiera insulinę zwaną „insuliną glargine”. Jest to zmodyfikowana insulina, bardzo
podobna do insuliny ludzkiej.

Lek Toujeo zawiera trzy razy więcej insuliny w 1 ml, niż standardowa insulina, która zawiera
100 jednostek/ml.

Lek ten jest stosowany w leczeniu cukrzycy u dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku powyżej 6 lat.
Cukrzyca jest chorobą spowodowaną niewystarczającym wytwarzaniem insuliny koniecznej do
kontrolowania stężenia cukru we krwi.

Lek Toujeo wykazuje stałe i długotrwałe działanie zmniejszające stężenie cukru we krwi. Jest on
stosowany raz na dobę. Jeśli zajdzie taka potrzeba, pacjent może zmienić porę wstrzyknięcia. Jest to
możliwe, ponieważ ten lek zmniejsza stężenie cukru we krwi na długi czas (więcej informacji – patrz
punkt 3).

2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Toujeo

Kiedy nie stosować leku Toujeo

Jeśli pacjent ma uczulenie na insulinę glargine lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku
(wymienionych w punkcie 6).

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Przed rozpoczęciem stosowania leku Toujeo należy omówić to z lekarzem, farmaceutą lub
pielęgniarką.

Należy dokładnie przestrzegać zaleceń udzielonych przez lekarza dotyczących dawki leku, kontroli
stężenia cukru (we krwi i w moczu), zaleceń dotyczących diety i aktywności fizycznej oraz techniki
wstrzyknięć insuliny.

Szczególną uwagę należy zwrócić:
- na za małe stężenie cukru we krwi (hipoglikemia) – jeśli pacjent ma za małe stężenie cukru we
  krwi, należy postępować zgodnie z zaleceniami dotyczącymi hipoglikemii (patrz informacje
  w ramce na końcu tej ulotki);
- jeśli pacjent zmienia typ, markę lub wytwórcę dotychczas stosowanej insuliny na inną,
  w takim przypadku może być konieczna zmiana dawki insuliny;
- na lek pioglitazon. Patrz „Jednoczesne stosowanie pioglitazonu z insuliną”;
- czy pacjent stosuje właściwą insulinę. Zgłaszano błędy w stosowaniu leków związane z
  pomyleniem insulin, szczególnie insulin długo działających z insulinami szybko działającymi.
  Przed każdym wstrzyknięciem należy zawsze sprawdzić etykietę insuliny w celu uniknięcia
  pomyłki między lekiem Toujeo a innymi insulinami;
- na to by pacjent nigdy nie stosował strzykawki do pobrania Toujeo ze wstrzykiwacza
  SoloStar. Ma to na celu uniknięcie błędów dawkowania i potencjalnego przedawkowania co
  może prowadzić do zbyt małego stężenia cukru we krwi. Patrz punkt 3.
- jeśli pacjent jest niewidomy lub ma słaby wzrok nie powinien stosować wstrzykiwacza
  samodzielnie, ponieważ może nie być w stanie odczytać wartości w okienku dawki na
  wstrzykiwaczu. Należy uzyskać pomoc ze strony drugiej osoby, która ma dobry wzrok i jest
  przeszkolona w używaniu wstrzykiwacza. Jeśli pacjent ma słaby wzrok, patrz punkt 3.

Zmiany skórne w miejscu wstrzyknięcia
Należy zmieniać miejsce wstrzyknięcia, aby zapobiegać powstawaniu zmian skórnych, np. grudek pod
powierzchnią skóry. Insulina wstrzyknięta w obszar, w którym występują grudki, może nie działać
odpowiednio (patrz „Jak stosować lek Toujeo”). Jeżeli obecnie insulina jest wstrzykiwana w obszarze,
w którym występują grudki, to przed jego zmianą należy skontaktować się z lekarzem. Lekarz może
zalecić dokładniejsze kontrolowanie stężenia cukru we krwi oraz dostosowanie dawki insuliny lub
innych leków przeciwcukrzycowych.

Choroby i urazy
W następujących przypadkach kontrolowanie cukrzycy powinno być szczególnie staranne (na
przykład wykonywanie badań krwi i moczu):
-   jeśli pacjent jest chory lub doznał poważnego urazu. Takie sytuacje mogą stać się przyczyną
    zwiększenia stężenia cukru we krwi (hiperglikemia);
-   jeśli pacjent spożywa za małą ilość pokarmu. W takiej sytuacji stężenie cukru we krwi może
    być za małe (hipoglikemia).
W większości przypadków należy zwrócić się do lekarza. W przypadku, gdy pacjent źle się poczuje
lub dozna urazu, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Jeśli pacjent ma cukrzycę typu 1 i jest chory lub dozna urazu:
-   nie należy przerywać stosowania insuliny;
-   należy spożywać odpowiednie ilości węglowodanów.
Jeśli pacjent ma cukrzycę, należy zawsze poinformować o tym osoby odpowiadające za opiekę lub
leczenie pacjenta.

Leczenie insuliną może spowodować, że organizm pacjenta będzie wytwarzał przeciwciała przeciwko
insulinie (substancje, które działają przeciwko insulinie). Jednak, tylko w bardzo rzadkich
przypadkach, będzie to wymagało zmiany dawki insuliny.

Podróże
Przed udaniem się w podróż wskazane jest, aby pacjent omówił z lekarzem następujące kwestie:
- czy typ insuliny, którą stosuje pacjent jest dostępny w kraju docelowym;
- jak zapewnić zapas insuliny, igieł i innych rzeczy;
- jak prawidłowo przechowywać insulinę podczas podróży;
- pory spożywania posiłków i stosowania insuliny;
- możliwe skutki zmiany strefy czasowej;
- czy w krajach, które odwiedzi pacjent występują jakiekolwiek czynniki ryzyka dotyczące
  zdrowia;
- co należy zrobić w nagłych sytuacjach, gdy pacjent źle się poczuje lub zachoruje.

Dzieci i młodzież

Tego leku nie należy podawać dzieciom w wieku poniżej 6 lat, ponieważ nie ma doświadczeń
w stosowaniu leku Toujeo w tej grupie pacjentów.

Lek Toujeo a inne leki

Należy powiedzieć lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce o wszystkich lekach przyjmowanych
przez pacjenta obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować.

Niektóre leki mogą powodować zmiany stężenia cukru we krwi. Może to oznaczać, że dawkę insuliny
należy zmienić. Przed zastosowaniem leku należy ustalić z lekarzem jaki wpływ może mieć dany lek
na stężenie cukru we krwi i jakie, jeśli zajdzie potrzeba, środki zaradcze należy podjąć. Należy
również zachować ostrożność podczas odstawiania tego leku.

Do leków, które mogą powodować zmniejszenie stężenia cukru (hipoglikemia) we krwi należą:
- jakiekolwiek inne leki stosowane w leczeniu cukrzycy,
- dyzopiramid – stosowany w leczeniu niektórych chorób serca,
- fluoksetyna – stosowana w leczeniu depresji,
- antybiotyki sulfonamidowe,
- fibraty – stosowane w celu zmniejszenia dużego stężenia tłuszczów we krwi,
- inhibitory monoaminooksydazy (IMAO) – stosowane w leczeniu depresji,
- inhibitory enzymu konwertazy angiotensyny (ACE) – stosowane w leczeniu niektórych chorób
  serca lub wysokiego ciśnienia krwi,
- leki stosowane w łagodzeniu bólu i obniżaniu gorączki, takie jak pentoksyfilina, propoksyfen
  i salicylany (takie jak kwas acetylosalicylowy),
- pentamidyna – stosowana w leczeniu niektórych zakażeń wywołanych przez pasożyty. Może
  spowodować za małe stężenie cukru we krwi, po którym niekiedy może wystąpić zbyt duże
  stężenie cukru we krwi.

Do leków, które mogą powodować zwiększenie stężenia cukru we krwi (hiperglikemia) należą:
- kortykosteroidy, takie jak kortyzon – stosowany w leczeniu stanów zapalnych,
- danazol – stosowany w leczeniu endometriozy,
- diazoksyd – stosowany w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi,
- inhibitory proteazy – stosowane w leczeniu zakażeń HIV,
- leki moczopędne – stosowane w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi lub nadmiernego
  zatrzymywania płynów,
- glukagon – stosowany w leczeniu bardzo małego stężenia cukru we krwi,
- izoniazyd – stosowany w leczeniu gruźlicy,
- somatropina – hormon wzrostu,
- hormony tarczycy – stosowane w leczeniu nieprawidłowej czynności tarczycy,
- estrogeny i progestageny – takie jak leki antykoncepcyjne stosowane do kontroli urodzeń,
- klozapina, olanzapina i pochodne fenotiazyny – stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych,
- leki sympatykomimetyczne takie jak epinefryna (adrenalina), salbutamol, terbutalina –
  stosowane w leczeniu astmy.

Zarówno zwiększenie, jak i zmniejszenie stężenia cukru we krwi może wystąpić podczas stosowania:
- leków beta-adrenolitycznych lub klonidyny – stosowanych w leczeniu wysokiego ciśnienia
  krwi,
- soli litu – stosowanych w leczeniu zaburzeń psychicznych.

Leki beta-adrenolityczne
Leki beta-adrenolityczne oraz inne „leki sympatykolityczne” (takie jak klonidyna, guanetydyna
i rezerpina – stosowane w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi) mogą utrudniać rozpoznanie objawów
ostrzegawczych za małego stężenia cukru we krwi (hipoglikemii). Mogą nawet ukryć lub zahamować
pierwsze objawy za małego stężenia cukru we krwi.

Jednoczesne stosowanie pioglitazonu z insuliną
U niektórych pacjentów z długo trwającą cukrzycą typu 2 i chorobą serca lub przebytym udarem
mózgu, leczonych pioglitazonem i insuliną, wystąpiła niewydolność serca. Należy jak najszybciej
powiadomić lekarza w przypadku wystąpienia objawów niewydolności serca, takich jak nietypowe
skrócenie oddechu lub nagłe zwiększenie masy ciała lub miejscowa opuchlizna (obrzęk).
Jeśli którekolwiek z powyższych dotyczy pacjenta (lub pacjent ma wątpliwości) należy zwrócić się do
lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki przed zastosowaniem leku Toujeo.

Stosowanie leku Toujeo z alkoholem

W wyniku spożycia alkoholu stężenie cukru we krwi może albo zwiększyć się albo zmniejszyć.
Należy kontrolować stężenie cukru we krwi częściej niż zazwyczaj.

Ciąża i karmienie piersią

Jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć
dziecko, powinna poradzić się lekarza przed zastosowaniem tego leku. W okresie ciąży i po porodzie
może zaistnieć konieczność zmiany dawki insuliny. Szczególnie staranna kontrola cukrzycy
i zapobieganie wystąpieniu hipoglikemii ma duże znaczenie dla zdrowia dziecka.
W okresie karmienia piersią należy zwrócić się do lekarza, ponieważ może wystąpić konieczność
zmiany diety i dawek insuliny.

Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn

Wystąpienie za małego lub zbyt dużego stężenia cukru we krwi lub pogorszenie widzenia mogą
wpłynąć na zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługiwania narzędzi lub maszyn. Zdolność do
koncentracji może ulec zaburzeniu. Może to stwarzać zagrożenie dla pacjenta lub innych osób.

Pacjenci powinni skonsultować się z lekarzem w celu uzyskania porady, czy prowadzenie pojazdów
jest wskazane, jeśli:
- często występuje u nich za małe stężenie cukru we krwi,
- rozpoznanie za małego stężenia cukru we krwi jest utrudnione dla pacjenta.

Ważne informacje o niektórych składnikach leku Toujeo
Lek zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na dawkę, to znaczy lek uznaje się za „wolny od sodu”.

3. Jak stosować lek Toujeo

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócić
się do lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki.

Pomimo tego, że lek Toujeo zawiera taką samą substancję czynną, jak insulina glargine
100 jednostek/ml, leków tych nie można stosować zamiennie. Do zmiany dotychczas stosowanej
insuliny na inną konieczna jest recepta od lekarza, nadzór lekarski oraz kontrola stężenia glukozy we
krwi. Należy kontrolować stężenie glukozy. W celu uzyskania dalszych informacji należy
skonsultować się z lekarzem.

Dawkowanie

Przy użyciu wstrzykiwacza Toujeo SoloStar można jednorazowo wstrzyknąć dawkę insuliny od 1 do
80 jednostek, z dokładnością do 1 jednostki.
Okienko wstrzykiwacza SoloStar pokazuje liczbę jednostek leku Toujeo gotowych do wstrzyknięcia.
Nie należy w żaden sposób przeliczać dawki leku.

Na podstawie trybu życia pacjenta, wartości stężenia cukru we krwi pacjenta oraz dotychczas
stosowanych insulin lekarz ustala:
- wymaganą dawkę dobową i porę podania leku Toujeo;
- kiedy należy wykonywać badania stężenia cukru we krwi i czy należy wykonać badania
  moczu;
- kiedy może zajść potrzeba podania większej lub mniejszej dawki leku.

Lek Toujeo należy do insulin długo działających. Może być stosowany zgodnie z zaleceniem lekarza
równocześnie z insuliną krótko działającą lub innymi lekami stosowanymi w leczeniu dużego stężenia
cukru we krwi.

Jeśli pacjent stosuje więcej niż jedną insulinę, zawsze powinien się upewnić, że używa właściwej
insuliny poprzez sprawdzenie etykiety insuliny przed każdym wstrzyknięciem. Zgłaszano błędy w
stosowaniu leków związane z pomyleniem insulin, szczególnie insulin długo działających z insulinami
szybko działającymi. Moc produktu leczniczego „300” jest umieszczona na jego etykiecie
wytłuszczonym drukiem w kolorze miodowo-złotym. W razie wątpliwości należy zwrócić się do
lekarza lub farmaceuty.

Wiele czynników może mieć wpływ na stężenie cukru we krwi. Pacjent powinien wiedzieć, co może
mieć wpływ na zmianę stężenia cukru we krwi, aby móc właściwie reagować na te zmiany i im
zapobiegać. Więcej informacji na ten temat znajduje się w ramce w końcowej części tej ulotki.

Elastyczność pory podawania

- Lek Toujeo należy stosować raz na dobę, najlepiej zawsze o tej samej porze każdego dnia.
- Jeśli zajdzie taka potrzeba, pacjent może wstrzyknąć lek do 3 godzin przed lub po ustalonej
  porze podawania.

Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku (65 lat i powyżej)

Pacjenci w wieku 65 lat i starsi powinni skonsultować się z lekarzem, ponieważ mogą potrzebować
mniejszej dawki leku.

Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby

Jeśli pacjent ma zaburzenia czynności nerek lub wątroby powinien skonsultować się z lekarzem,
ponieważ może potrzebować mniejszej dawki leku.

Przed wstrzyknięciem leku Toujeo

- Należy zapoznać się z treścią instrukcji użycia dołączonej do ulotki dla pacjenta.
- Jeśli pacjent nie będzie przestrzegał wszystkich zaleceń, istnieje ryzyko podania za małej lub
  zbyt dużej dawki insuliny.

Jak wykonać wstrzyknięcie

- Lek Toujeo należy wstrzykiwać pod skórę (podanie podskórne lub sc.).
- Wstrzyknięcie należy wykonać w przednią część uda, okolicę mięśnia naramiennego lub w
  przednią część brzucha.
- Kolejne miejsca wstrzyknięcia należy zmieniać każdego dania w obrębie określonego pola
  wstrzykiwania leku. Zredukuje to ryzyko zmniejszenia lub zwiększenia grubości podskórnej
  tkanki tłuszczowej (więcej informacji – patrz „Inne działania niepożądane” w punkcie 4).

Aby zapobiegać ewentualnemu przenoszeniu chorób, każdy wstrzykiwacz do insuliny musi być
używany tylko przez jednego pacjenta.

Przed każdym wykonaniem wstrzyknięcia należy założyć nową sterylną igłę. Nigdy nie należy
ponownie używać igieł – ponowne użycie igły powoduje wzrost ryzyka jej zatkania, co może
skutkować podaniem zbyt dużej lub za małej dawki insuliny.

Zużytą igłę należy wyrzucić do pojemnika odpornego na przebicie, zgodnie ze wskazaniami
farmaceuty lub lokalnych władz.

Nie stosować leku Toujeo

- Dożylnie, ponieważ zmienia to działanie leku i może spowodować za małe stężenie cukru we
  krwi.
- W pompach insulinowych.
- W przypadku występowania cząstek stałych w insulinie. Roztwór leku powinien być
  klarowny, bezbarwny i mieć konsystencję wody.

Produktu leczniczego Toujeo nigdy nie wolno pobierać z wkładu wstrzykiwacza SoloStar przy użyciu
strzykawki, ponieważ może to spowodować ciężkie przedawkowanie. Patrzt punkt 2.

Jeśli wstrzykiwacz SoloStar jest uszkodzony, był nieprawidłowo przechowywany, jeśli nie ma
pewności, czy działa on prawidłowo lub jeśli pacjent zauważy niespodziewane pogorszenie kontroli
stężenia cukru we krwi:
- należy wyrzucić obecnie używany wstrzykiwacz i użyć nowego;
- w razie wystąpienia problemu z użyciem wstrzykiwacza należy zwrócić się do lekarza,
  farmaceuty lub pielęgniarki.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Toujeo

W przypadku wstrzyknięcia zbyt dużej dawki tego leku, stężenie cukru we krwi może zmniejszyć się
za bardzo. Należy zbadać stężenie cukru we krwi oraz spożyć większy posiłek, aby zapobiec
wystąpieniu za małego stężenia cukru we krwi. Jeśli u pacjenta wystąpi za małe stężenie cukru we
krwi, należy skorzystać z porad zawartych w ramce w końcowej części tej ulotki.

Pominięcie zastosowania leku Toujeo

Jeśli zajdzie taka potrzeba, lek Toujeo można wstrzyknąć do 3 godzin przed lub po ustalonej porze
wstrzykiwania leku.

W przypadku pominięcia dawki leku Toujeo albo wstrzyknięcia niewystarczającej dawki, stężenie
cukru we krwi może zwiększyć się za bardzo (hiperglikemia):
- Nie należy wstrzykiwać dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.
- Należy sprawdzić stężenie cukru we krwi, a następnie wstrzyknąć kolejną dawkę leku
  o ustalonej porze.
- W celu uzyskania informacji na temat leczenia hiperglikemii, patrz ramka w końcowej części
   tej ulotki.

Przerwanie stosowania leku Toujeo
Nie należy przerywać stosowania tego leku bez konsultacji z lekarzem. Przerwanie leczenia może
prowadzić do wystąpienia bardzo dużego stężenia cukru we krwi i zwiększonego stężenia kwasu we
krwi (kwasicy ketonowej).

W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku, należy zwrócić
się do lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki.

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

Jeśli pacjent zauważy objawy małego stężenia cukru we krwi (hipoglikemia), należy natychmiast

podjąć działania mające na celu zwiększenie stężenie cukru we krwi (patrz ramka w końcowej części
tej ulotki).
Hipoglikemia bardzo często występuje podczas leczenia insuliną (może wystąpić częściej niż u 1 na
10 pacjentów) i może być bardzo niebezpieczna dla pacjenta.
Małe stężenie cukru oznacza, że we krwi pacjenta nie ma wystarczającej ilości cukru.

W wyniku nadmiernego zmniejszenia stężenia cukru we krwi może wystąpić omdlenie (utrata
przytomności).
Ciężka hipoglikemia może spowodować uszkodzenie mózgu i może zagrażać życiu.
W celu uzyskania dodatkowych informacji, należy zapoznać się z treścią w ramce na końcu tej ulotki.

Ciężkie reakcje uczuleniowe (występują rzadko, mogą wystąpić nie częściej niż u 1 na

1000 pacjentów). Do objawów mogą należeć wysypka i swędzenie całego ciała, obrzęk skóry lub ust,
duszność, uczucie słabości (obniżenie ciśnienia krwi) z przyspieszoną czynnością serca i poceniem
się. Ciężkie reakcje alergiczne mogą stanowić zagrożenie dla życia. Jeśli pacjent zauważy objawy
ciężkiej reakcji uczuleniowej, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem.

Inne działania niepożądane

Należy zwrócić się do lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki, jeśli pacjent zauważy którekolwiek
z następujących działań niepożądanych:
- Zmiany skórne w miejscu wstrzyknięcia:
  Jeśli wstrzyknięcia insuliny zbyt często będą wykonywane w to samo miejsce, może to
  spowodować albo zmniejszenie (lipoatrofia) (może dotyczyć do 1 na 100 osób) albo
  zwiększenie (lipohipertrofia) (może wystąpić u 1 na 10 osób) grubości podskórnej tkanki
  tłuszczowej w miejscu wstrzyknięcia. Grudki pod skórą mogą być też spowodowane przez
  gromadzenie białka zwanego amyloidem (amyloidoza skórna, z częstością nieznana). Insulina
  wstrzyknięta w obszar, w którym występują grudki, może nie działać prawidłowo. Zmienianie
  miejsca wstrzykiwania insuliny przy każdym wstrzyknięciu może zapobiec takim zmianom
  skórnym.

Często: mogą wystąpić nie częściej niż u 1 na 10 pacjentów

- Odczyny i reakcje uczuleniowe w miejscu wstrzyknięcia. Do objawów mogą należeć:
  zaczerwienienie, niezwykle silny ból w czasie wstrzyknięcia, swędzenie, pokrzywka, obrzęk
  lub zapalenie. Zmiany te mogą rozszerzać się na okolicę wokół miejsca wstrzyknięcia.
  Większość mniej nasilonych reakcji na insulinę ustępuje zwykle w ciągu kilku dni lub kilku
  tygodni.

Rzadko: mogą wystąpić nie częściej niż u 1 na 1000 pacjentów

- Zaburzenia oka. Znaczne wahania (zwiększenie lub zmniejszenie) stężenia cukru we krwi
  mogą zaburzać widzenie. U pacjentów z chorobą oczu związaną z cukrzycą nazywaną
  „retinopatią proliferacyjną” ciężka hipoglikemia może stać się przyczyną przemijającej utraty
  wzroku.
- Obrzęki w okolicy łydek i kostek, wywołane przez przemijające zatrzymywanie wody
  w organizmie.

Bardzo rzadko: mogą wystąpić nie częściej niż u 1 na 10 000 pacjentów

- Zaburzenia smaku (dysgeusia).
- Bóle mięśniowe (mialgia).

Jeśli pacjent zauważy którekolwiek z powyższych działań niepożądanych należy zwrócić się do
lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki.

Zgłaszanie działań niepożądanych

Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszać
bezpośrednio do „krajowego systemu zgłaszania” wymienionego w załączniku V. Dzięki zgłaszaniu
działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwa
stosowania leku.

5. Jak przechowywać lek Toujeo

Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.

Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na pudełku i na etykiecie
wstrzykiwacza po „EXP”. Termin ważności oznacza ostatni dzień podanego miesiąca.

Przechowywać w lodówce (2°C-8°C).
Nie zamrażać oraz nie umieszczać w bezpośrednim kontakcie z zamrażalnikiem lub z pojemnikiem
zawierającym substancję zamrażającą.
Wstrzykiwacz przechowywać w opakowaniu zewnętrznym w celu ochrony przed światłem.

Nie przechowywać wstrzykiwacza w lodówce. Wstrzykiwacz można przechowywać maksymalnie
6 tygodni w temperaturze poniżej 30°C, z dala od bezpośredniego źródła ciepła lub światła. Po tym
czasie wstrzykiwacz należy wyrzucić. Nie należy pozostawiać wstrzykiwacza w samochodzie w ciągu
wyjątkowo ciepłego lub chłodnego dnia. W celu ochrony przed światłem, należy zawsze nakładać
nasadkę na wstrzykiwacz, gdy nie jest on używany.

Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytać
farmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronić
środowisko.

6. Zawartość opakowania i inne informacje

Co zawiera lek Toujeo

- Substancją czynną leku jest insulina glargine. Każdy ml roztworu zawiera 300 jednostek
  insuliny glargine (co odpowiada 10,91 mg). Każdy wstrzykiwacz zawiera 1,5 ml roztworu do
  wstrzykiwań, co odpowiada 450 jednostkom.
- Pozostałe składniki to: cynku chlorek, metakrezol, glicerol, woda do wstrzykiwań i sodu
  wodorotlenek (patrz punkt 2 „Ważne informacje o niektórych składnikach leku Toujeo”) oraz
  kwas solny (do ustalenia pH).

Jak wygląda lek Toujeo i co zawiera opakowanie

Lek Toujeo jest klarownym i bezbarwnym roztworem.
Każdy wstrzykiwacz zawiera 1,5 ml roztworu do wstrzykiwań (co odpowiada 450 jednostkom).
Opakowania zawierają 1, 3, 5 lub 10 wstrzykiwaczy.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.

Podmiot odpowiedzialny i wytwórca

Sanofi-Aventis Deutschland GmbH, D-65926 Frankfurt am Main, Niemcy.

W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji należy zwrócić się do miejscowego
przedstawiciela podmiotu odpowiedzialnego:

België/Belgique/Belgien

Sanofi Belgium
Tél/Tel: +32 (0)2 710 54 00

Lietuva

Swixx Biopharma UAB
Tel: +370 5 236 91 40

България

Swixx Biopharma EOOD
Тел.: +359 (0)2 4942 480

Luxembourg/Luxemburg

Sanofi Belgium
Tél/Tel: +32 (0)2 710 54 00 (Belgique/Belgien)

Česká republika

sanofi-aventis, s.r.o.
Tel: +420 233 086 111

Magyarország

sanofi-aventis zrt., Magyarország
Tel.: +36 1 505 0050

Danmark

Sanofi A/S
Tlf: +45 45 16 70 00

Malta

Sanofi S.r.l.
Tel: +39 02 39394275

Deutschland

Sanofi-Aventis Deutschland GmbH
Tel: 0800 52 52 010
Tel. aus dem Ausland: +49 69 305 21 131

Nederland

Sanofi B.V.
Tel: +31 20 245 4000

Eesti

Swixx Biopharma OÜ
Tel: +372 640 10 30

Norge

sanofi-aventis Norge AS
Tlf: +47 67 10 71 00

Ελλάδα

Sanofi-Aventis Μονοπρόσωπη AEBE
Τηλ: +30 210 900 16 00

Österreich

sanofi-aventis GmbH
Tel: +43 1 80 185 – 0

España

sanofi-aventis, S.A.
Tel: +34 93 485 94 00

Polska

sanofi-aventis Sp. z o.o.
Tel.: +48 22 280 00 00

France

Sanofi Winthrop Industrie
Tél: 0 800 222 555
Appel depuis l’étranger : +33 1 57 63 23 23

Portugal

Sanofi - Produtos Farmacêuticos, Lda
Tel: +351 21 35 89 400

Hrvatska

Swixx Biopharma d.o.o.
Tel: +385 1 2078 500

România

Sanofi Romania SRL
Tel: +40 (0) 21 317 31 36

Ireland

sanofi-aventis Ireland Ltd. T/A SANOFI
Tel: +353 (0) 1 403 56 00

Slovenija

Swixx Biopharma d.o.o.
Tel: +386 1 235 51 00

Ísland

Vistor hf.
Sími: +354 535 7000

Slovenská republika

Swixx Biopharma s.r.o.
Tel: +421 2 208 33 600

Italia

Sanofi S.r.l.
Tel: 800 131212 (domande di tipo tecnico)
800 536389 (altre domande)

Suomi/Finland

Sanofi Oy
Puh/Tel: +358 (0) 201 200 300

Κύπρος

C.A. Papaellinas Ltd.
Τηλ: +357 22 741741

Sverige

Sanofi AB
Tel: +46 (0)8 634 50 00

Latvija

Swixx Biopharma SIA
Tel: +371 6 616 47 50

United Kingdom (Northern Ireland)

sanofi-aventis Ireland Ltd. T/A SANOFI
Tel: +44 (0) 800 035 2525

Data ostatniej aktualizacji ulotki:

Inne źródła informacji

Szczegółowe informacje o tym leku znajdują się na stronie internetowej Europejskiej Agencji Leków:
http://www.ema.europa.eu

_______________________________________________________________________

HIPERGLIKEMIA I HIPOGLIKEMIA

Jeśli pacjent stosuje insulinę, powinien zawsze mieć przy sobie następujące rzeczy:

- cukier (co najmniej 20 gramów),

- dokument stwierdzający, że pacjent jest osobą chorą na cukrzycę.

Hiperglikemia (duże stężenie cukru we krwi)

Jeśli stężenie cukru we krwi jest zbyt duże (hiperglikemia), może to wskazywać na

wstrzyknięcie niewystarczającej ilości insuliny.

Przyczyny wystąpienia hiperglikemii:

Przykłady:
- Nie podano insuliny lub wstrzyknięto za małą dawkę.
- Działanie wstrzykniętej insuliny było mniej skuteczne – na przykład wskutek niewłaściwego
  przechowywania leku.
- Wstrzykiwacz nie działa prawidłowo.
- Wykonany został mniejszy niż zwykle wysiłek fizyczny.
- Pacjent jest narażony na stres – na przykład niepokój lub pobudzenie.
- U pacjenta wystąpił uraz, zakażenie lub gorączka albo pacjent przebył zabieg chirurgiczny.
- Stosowane były lub aktualnie są stosowane niektóre inne leki (patrz punkt 2. „Lek Toujeo
  a inne leki”).

Objawy ostrzegawcze hiperglikemii

Pragnienie, wzmożone oddawanie moczu, zmęczenie, suchość skóry, zaczerwienienie twarzy, utrata
łaknienia, niskie ciśnienie krwi, przyspieszenie czynności serca, obecność glukozy oraz związków
ketonowych w moczu. Bóle brzucha, szybki i głęboki oddech, uczucie senności lub omdlenie (utrata
przytomności) mogą świadczyć o wystąpieniu kwasicy ketonowej, która jest bardzo niebezpieczna
i wynika ze znacznego niedoboru insuliny w organizmie.

Jak postępować w przypadku wystąpienia hiperglikemii

- W przypadku wystąpienia opisanych powyżej objawów należy natychmiast sprawdzić stężenie
  cukru we krwi i obecność związków ketonowych w moczu.
- Jeśli u pacjenta wystąpi ciężka hiperglikemia lub kwasica ketonowa, należy natychmiast
  skontaktować się z lekarzem. Taka sytuacja wymaga szybkiej pomocy lekarskiej, najczęściej
  w szpitalu.

Hipoglikemia (małe stężenie cukru we krwi)

Nadmierne zmniejszenie stężenia cukru we krwi może spowodować omdlenie (utratę przytomności).
Ciężka hipoglikemia może prowadzić do zawału serca lub uszkodzenia mózgu i może to zagrażać
życiu. Pacjent powinien umieć rozpoznać objawy ostrzegawcze nadmiernie zmniejszonego stężenia
cukru we krwi. Umożliwi to pacjentowi podjęcie odpowiednich działań zapobiegających pogorszeniu
się jego stanu.

Przyczyny wystąpienia hipoglikemii:

Przykłady:
- Wstrzyknięto zbyt dużą dawkę insuliny.
- Posiłek nie został spożyty lub przyjęto go zbyt późno.
- Posiłek był niedostatecznie obfity lub pożywienie zawierało mniejszą niż zwykle ilość cukru
  (węglowodanów) – sztuczne substancje słodzące nie są węglowodanami.
- Spożyto alkohol, szczególnie w przypadkach przyjęcia za małej ilości pokarmu.
- Nastąpiła utrata węglowodanów z powodu wystąpienia wymiotów lub biegunki.
- Wykonano większy niż zwykle lub inny nietypowy wysiłek fizyczny.
- Przebyto uraz lub zabieg chirurgiczny, bądź inne zdarzenie związane ze stresem.
- Przebyto chorobę lub gorączkę.
- Stosowane były lub aktualnie są stosowane niektóre inne leki (patrz punkt 2. „Lek Toujeo a
  inne leki”).

Wystąpienie hipoglikemii jest również prawdopodobne w przypadku:

- Rozpoczęcia leczenia insuliną lub zmiany rodzaju stosowanej insuliny – jeśli wystąpi małe
  stężenie cukru we krwi, można się tego spodziewać częściej w godzinach rannych.
- Niemalże prawidłowego stężenia cukru we krwi lub wahań jego stężenia.
- Zmiany okolicy wstrzyknięć insuliny, na przykład z uda na ramię.
- Wystąpienia ciężkiej choroby nerek, wątroby lub innej choroby, na przykład niedoczynności
  tarczycy.

Objawy ostrzegawcze hipoglikemii

Pierwsze objawy występujące w organizmie mogą być ogólne. Do przykładowych objawów
wskazujących na nadmierne lub zbyt szybkie zmniejszanie się stężenia cukru we krwi należą:
pocenie się, wilgotna skóra, uczucie lęku, przyspieszona lub nieregularna czynność serca, wysokie
ciśnienie tętnicze oraz kołatanie serca. Objawy te często poprzedzają wystąpienie małego stężenia
cukru w mózgu.

Do objawów wskazujących na wystąpienie za małego stężenia cukru w mózgu należą: ból głowy,
odczuwanie intensywnego głodu, nudności (mdłości), wymioty, uczucie zmęczenia, senności,
niepokoju, zaburzenia snu, agresywne zachowanie, zaburzenia koncentracji, wydłużenie czasu
reakcji na bodźce zewnętrzne, depresja, uczucie splątania, trudności w mówieniu (czasem całkowita
utrata zdolności mówienia), zaburzenia widzenia, drżenie, niezdolność do poruszania się (paraliż),
uczucie mrowienia rąk i ramion, częste drętwienie i cierpnięcie okolicy ust, zawroty głowy, utrata
samokontroli, zaburzenia osobowości, drgawki, utrata przytomności.

Kiedy objawy hipoglikemii mogą być mniej wyraźne:
Pierwsze objawy ostrzegawcze hipoglikemii mogą być zmienione, słabiej zaznaczone, bądź mogą
w ogóle nie występować. Ma to miejsce szczególnie w przypadku:
- pacjentów w podeszłym wieku,
- pacjentów z cukrzycą trwającą od wielu lat,
- pacjentów, u których występuje choroba układu nerwowego (nazywana „cukrzycową
  neuropatią autonomiczną”),
- pacjentów, u których niedawno wystąpiło małe stężenie cukru we krwi (na przykład
  poprzedniego dnia),
- pacjentów, u których małe stężenie cukru we krwi rozwija się powoli,
- pacjentów z prawidłowymi stężeniami cukru lub u pacjentów, u których nastąpiła znaczna
  poprawa wyrównania stężenia cukru we krwi,
- pacjentów, u których niedawno nastąpiła zamiana insuliny zwierzęcej na insulinę ludzką taką
  jak Toujeo,
- pacjentów przyjmujących w przeszłości lub aktualnie niektóre inne leki (patrz punkt 2. „Lek
  Toujeo a inne leki”).

W wymienionych sytuacjach może dojść do ciężkiej hipoglikemii (niekiedy z utratą przytomności),
zanim pacjent uświadomi sobie jej wystąpienie. Wskazana jest umiejętność rozpoznawania objawów
ostrzegawczych hipoglikemii przez pacjenta. Częstsze pomiary stężenia cukru we krwi mogą ułatwić
rozpoznanie łagodnie przebiegającej i łatwej do przeoczenia hipoglikemii. W przypadku trudności
w rozpoznawaniu objawów ostrzegawczych, należy unikać sytuacji, w których wystąpienie
hipoglikemii może być związane ze szczególnym ryzykiem dla pacjenta i jego otoczenia (na przykład
prowadzenie samochodu).

Jak postępować w przypadku hipoglikemii?

1. Nie wstrzykiwać insuliny. Należy natychmiast spożyć od 10 do 20 gramów cukru - na przykład
    glukozy, kostek cukru lub posłodzonego napoju. Nie należy spożywać napojów lub jedzenia,
    które zawierają sztuczne substancje słodzące (takie jak napoje dietetyczne), ponieważ nie nadają
    się one do leczenia małego stężenia cukru we krwi.
2. Następnie należy spożyć posiłek (na przykład chleb lub makaron) zwiększający stężenie cukru
    we krwi na długi czas. Pacjent powinien ustalić z lekarzem lub pielęgniarką jakie posiłki należy
    spożywać.
    Ustąpienie hipoglikemii może przebiegać wolniej, ze względu na wydłużone działanie leku
    Toujeo.
3. W przypadku powtórnej hipoglikemii należy przyjąć kolejną porcję od 10 do 20 gramów cukru.
4. W przypadku trudnej do opanowania hipoglikemii lub podczas powtarzającej się hipoglikemii,
    niezbędny jest pilny kontakt z lekarzem.

Co powinny wiedzieć inne osoby, jeśli u pacjenta wystąpi hipoglikemia

Należy poinformować bliskie osoby, przyjaciół i kolegów o konieczności natychmiastowego
zapewnienia pomocy medycznej, w przypadku gdy pacjent nie może połykać lub zemdlał (stracił
przytomność). Należy podać we wstrzyknięciu glukozę lub glukagon (lek zwiększający stężenie
cukru we krwi). Zastosowanie tych leków jest uzasadnione również wówczas, jeśli nie ma pewności,
że doszło do wystąpienia hipoglikemii.

Zaleca się wykonanie badania stężenia cukru we krwi natychmiast po podaniu glukozy, w celu
potwierdzenia wystąpienia hipoglikemii.
_______________________________________________________________________________

Toujeo 300 jednostek/ml roztwór do wstrzykiwań we wstrzykiwaczu (SoloStar)

INSTRUKCJA UŻYCIA

Należy przeczytać w pierwszej kolejności

Toujeo SoloStar zawiera 1,5 ml roztworu insuliny glargine 300 jednostek/ml w jednorazowym

wstrzykiwaczu.
- Nigdy nie należy ponownie używać igły. Może to doprowadzić do podania za małej lub zbyt
  dużej dawki leku (przedawkowania), ponieważ igła może się zatkać.
- Nigdy nie pobierać insuliny ze wstrzykiwacza przy użyciu strzykawki. Takie
  postępowanie prowadzi do podania zbyt dużej dawki insuliny. Skala umieszczona na
  większości strzykawek odnosi się tylko do nieskoncentrowanych insulin.

Ważne informacje

X Nigdy nie należy dzielić się wstrzykiwaczem z innymi osobami – jest on przeznaczony tylko dla

   jednej osoby.
X Nigdy nie należy używać wstrzykiwacza, jeśli jest on uszkodzony lub jeśli pacjent ma wątpliwość
   czy wstrzykiwacz działa prawidłowo.
V Należy zawsze wykonać test bezpieczeństwa.
V Należy zawsze mieć przy sobie zapasowy wstrzykiwacz i zapasowe igły na wypadek ich
    zagubienia lub uszkodzenia.

Nauka wstrzykiwania insuliny

- Przed użyciem wstrzykiwacza należy skonsultować się z lekarzem, farmaceutą lub pielęgniarką
  w celu zapoznania się z techniką wstrzyknięć.
- W przypadku problemów ze wstrzykiwaczem, należy zwrócić się o pomoc do innej osoby, na
  przykład jeśli pacjent ma problemy ze wzrokiem.
- Przed użyciem wstrzykiwacza należy zapoznać się z całą instrukcją. Jeśli pacjent nie będzie
  postępować zgodnie z tą instrukcją, może podać za małą lub zbyt dużą dawkę leku.

W razie potrzeby

Jeśli pacjent ma jakiekolwiek pytania dotyczące wstrzykiwacza lub cukrzycy, należy zwrócić się do
lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki bądź zadzwonić na infolinię Sanofi-Aventis na numer podany
w początkowej części tej ulotki.

Dodatkowe rzeczy, które będą potrzebne pacjentowi:

- nowa sterylna igła (patrz KROK 2),
- odporny na przebicie pojemnik na zużyte igły i wstrzykiwacze.

Miejsca wstrzyknięć

Brzuch
Uda
Ramiona

Poznanie budowy wstrzykiwacza

(Rys.)
* Tłoczek nie będzie widoczny dopóki pacjent nie wstrzyknie kilku dawek.

KROK 1: Sprawdzenie wstrzykiwacza

V Nowy wstrzykiwacz należy wyjąć z lodówki przynajmniej 1 godzinę przed wykonaniem
    wstrzyknięcia. Wstrzyknięcie zimnej insuliny jest bardziej bolesne.

A Sprawdzić nazwę insuliny i datę ważności na etykiecie wstrzykiwacza.

- Należy upewnić się, że jest to właściwa insulina. Jest to szczególnie ważne, jeśli pacjent ma
  inne wstrzykiwacze.
- Nigdy nie stosować wstrzykiwacza po upływie terminu ważności.

B Ściągnąć nasadkę wstrzykiwacza.

C Sprawdzić wygląd insuliny.

- Nie używać insuliny, jeśli pacjent zauważy zmętnienie, zabarwienie lub widoczne cząstki.

KROK 2: Zakładanie nowej igły

V Należy zawsze zakładać nową sterylną igłę przed każdym wstrzyknięciem. Zapobiega to
    zatykaniu igieł, zanieczyszczeniom oraz zakażeniom.
V Należy używać tylko igieł, które są odpowiednie do stosowania z Toujeo (np. igły
    wyprodukowane przez: BD, Ypsomed, Artsana lub Owen Mumford).

A Wziąć nową igłę i ściągnąć osłonkę zabezpieczającą.

B Przytrzymać igłę na wprost i przykręcić ją do wstrzykiwacza, do momentu aż będzie

   nieruchoma. Nie należy dociskać zbyt mocno.

C Zdjąć zewnętrzną osłonkę igły i zachować ją na później.

D Zdjąć wewnętrzną osłonkę igły i wyrzucić ją.

i Postępowanie z igłami

  - Należy ostrożnie obchodzić się z igłami – zapobiega to ukłuciu się igłą oraz przenoszeniu
    zakażenia.

KROK 3: Wykonanie testu bezpieczeństwa

V Przed każdym wstrzyknięciem należy zawsze wykonać test bezpieczeństwa – w tym celu:
    - należy sprawdzić czy wstrzykiwacz i igła działają prawidłowo;
    - należy upewnić się, że stosowana dawka insuliny jest właściwa.

A Wybrać 3 jednostki obracając pokrętło wyboru dawki do momentu aż wskaźnik dawki

    znajdzie się pomiędzy cyframi 2 i 4.

B Wcisnąć przycisk podania dawki do oporu.

  - Jeśli insulina pojawi się na końcu igły, oznacza to prawidłowe działanie wstrzykiwacza.

Jeśli insulina nie pojawi się na końcu igły:

- Pacjent powinien powtórzyć ten krok do trzech razy, aż do pojawienia się insuliny.
- Jeśli insulina nie pojawi się za trzecim razem, może to oznaczać, że igła jest zatkana. W takim
  przypadku należy:
   - zmienić igłę (patrz KROK 6 oraz KROK 2),
   - następnie powtórzyć test bezpieczeństwa (KROK 3).
- Nie używać wstrzykiwacza, jeśli w dalszym ciągu na końcu igły nie pojawi się insulina.
  Należy użyć nowego wstrzykiwacza.
- Nigdy nie pobierać insuliny ze wstrzykiwacza przy użyciu strzykawki.

i Jeśli są widoczne pęcherzyki powietrza:

   - Pacjent może zauważyć pęcherzyki powietrza. Jest to normalne i nie zaszkodzi to pacjentowi.

KROK 4: Wybór dawki

X Nigdy nie należy wybierać dawki lub wciskać przycisku podania dawki bez nałożonej igły. Może
    to spowodować uszkodzenie wstrzykiwacza.

A Należy upewnić się, że igła jest założona, a dawka jest ustawiona na “0”.

B Należy obracać pokrętłem wyboru dawki do momentu, aż wskaźnik wskaże właściwą dawkę.

- Jeśli pacjent minie właściwą dawkę, można cofnąć pokrętłem z powrotem.
- Jeśli we wstrzykiwaczu pozostała niewystarczająca liczba jednostek insuliny do podania
  całkowitej dawki, pokrętło wyboru dawki zatrzyma się na liczbie pozostałych we
  wstrzykiwaczu jednostek.
- Jeśli nie można wybrać całkowitej zaleconej dawki insuliny, należy podzielić dawkę na dwa
  wstrzyknięcia lub użyć nowego wstrzykiwacza.

Jak odczytać wartość w okienku dawki

Parzyste liczby są przedstawione na linii ze wskaźnikiem dawki:

Nieparzyste liczby są przedstawione jako linie między liczbami parzystymi:

i Jednostki insuliny we wstrzykiwaczu

  - Wstrzykiwacz zawiera 450 jednostek insuliny. Można wybrać dawkę w zakresie od
    1 jednostki do 80 jednostek, z dokładnością do 1 jednostki. Każdy wstrzykiwacz zawiera
    więcej niż jedną dawkę.
  - Patrząc na umiejscowienie tłoczka na skali insuliny można w przybliżeniu określić ile
    jednostek insuliny pozostało we wstrzykiwaczu.

KROK 5: Wstrzyknięcie dawki

X Jeśli wystąpią trudności z wciśnięciem przycisku podania dawki, nie należy robić tego na siłę,
    ponieważ może to doprowadzić do uszkodzenia wstrzykiwacza. W celu uzyskania pomocy patrz
    punkt poniżej.

A Wybrać miejsce wstrzyknięcia jak pokazano na rysunku.

B Wbić igłę w skórę w taki sposób jak pokazał lekarz, farmaceuta lub pielęgniarka.

- Nie należy jeszcze dotykać przycisku podania dawki.

C Przyłożyć kciuk do przycisku podania dawki. Następnie wcisnąć przycisk do oporu

    i przytrzymać.
  - Nie należy wciskać przycisku pod kątem – kciuk może zablokować obracanie się pokrętła
    wyboru dawki.

D Przytrzymać wciśnięty przycisk podania dawki, a następnie gdy w okienku dawki pojawi się

   “0” powoli policzyć do 5.
- To zapewni podanie całkowitej dawki.
       wybrano 29 jednostek

E Po przytrzymaniu i powolnym policzeniu do 5, zwolnić przycisk podania dawki. Następnie

    wyjąć igłę ze skóry.

i Jeśli wystąpią trudności z wciśnięciem przycisku:

  - należy wymienić igłę (patrz KROK 6 oraz KROK 2), a następnie wykonać test
    bezpieczeństwa (patrz KROK 3);
  - jeśli w dalszym ciągu występuje trudność z wciśnięciem przycisku, należy użyć nowego
    wstrzykiwacza;
  - nigdy nie pobierać insuliny ze wstrzykiwacza przy użyciu strzykawki.

KROK 6: Usuwanie igły

V Należy ostrożnie obchodzić się z igłami – zapobiega to ukłuciu się igłą oraz przenoszeniu
    zakażenia.
X Nigdy nie należy zakładać wewnętrznej osłonki igły z powrotem.

A Z powrotem założyć zewnętrzną osłonkę na igłę i odkręcić igłę od wstrzykiwacza.

- Aby zmniejszyć ryzyko przypadkowego ukłucia igłą, nigdy nie należy zakładać z powrotem
  wewnętrznej osłonki na igłę.
- Jeżeli pacjent otrzymuje wstrzyknięcie insuliny podawane przez inną osobę lub w przypadku
  wykonywania wstrzyknięcia innej osobie, należy zachować szczególną ostrożność podczas
  zdejmowania i wyrzucania igły.
- Podczas zdejmowania i wyrzucania igły należy postępować zgodnie z zalecanymi środkami
  bezpieczeństwa (należy zwrócić się do lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki). Ma to na celu
  zmniejszenia ryzyka przypadkowego ukłucia się igłą i przeniesienia zakażenia.

B Wyrzucić zużytą igłę do pojemnika odpornego na przebicie lub postępować według zaleceń

   farmaceuty lub lokalnych władz.

C Należy z powrotem założyć nasadkę wstrzykiwacza.

- Nie wkładać wstrzykiwacza z powrotem do lodówki.

Okres przydatności

- Wstrzykiwacza można używać tylko przez 6 tygodni od pierwszego użycia.

Jak przechowywać wstrzykiwacz

Przed pierwszym użyciem

- Wstrzykiwacz przechowywać w lodówce w temperaturze od 2°C do 8°C.
- Nie zamrażać.

Po pierwszym użyciu

- Wstrzykiwacz przechowywać w temperaturze pokojowej, poniżej 30°C.
- Nigdy nie wkładać wstrzykiwacza z powrotem do lodówki.
- Nigdy nie przechowywać wstrzykiwacza wraz z założoną igłą.
- Wstrzykiwacz przechowywać wraz z założoną nasadką.

Jak dbać o wstrzykiwacz

Ostrożne postępowanie ze wstrzykiwaczem

- Nie upuszczać wstrzykiwacza oraz nie uderzać nim o twarde powierzchnie.
- Jeśli istnieje podejrzenie, że wstrzykiwacz jest uszkodzony, nie należy próbować go
  naprawiać. Należy użyć nowego wstrzykiwacza.

Ochrona wstrzykiwacza przed kurzem i zabrudzeniem

- Wstrzykiwacz można wycierać z zewnątrz przy użyciu wilgotnej szmatki.
  Nie należy moczyć, myć lub smarować wstrzykiwacza, gdyż może to prowadzić do jego
  uszkodzenia.

Wyrzucanie wstrzykiwacza

- Należy usunąć igłę przed wyrzuceniem wstrzykiwacza.
- Zużyty wstrzykiwacz należy wyrzucić według zaleceń farmaceuty lub lokalnych władz.