Tetana

1. Co to jest szczepionka Tetana i w jakim celu się ją stosuje

Tetana jest szczepionką, która chroni przed zachorowaniem na tężec, chorobą wywoływaną przez
laseczki tężca. Substancją czynną szczepionki jest toksoid tężcowy (niezakaźny składnik pochodzący
od bakterii). Po podaniu szczepionki organizm wytwarza przeciwciała chroniące przed
zachorowaniem. Szczepionka służy do czynnego uodparniania dzieci, młodzieży i dorosłych przeciw
tężcowi zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych.

Szczepienie podstawowe
- jeśli istnieją przeciwwskazania do stosowania szczepionek skojarzonych, zawierających oprócz
składnika tężcowego, składnik błoniczy lub składnik błoniczy i składnik krztuścowy.

Szczepienie przypominające
- osoby, które otrzymały pełny cykl szczepienia podstawowego przeciw tężcowi.

Szczepieniem podstawowym, jak i przypominającym mogą być objęte również kobiety w ciąży,
spodziewające się, że poród może odbywać się w warunkach niehigienicznych.

Szczepienie przeciw tężcowi u osób zranionych
Szczepionka Tetana jest stosowana w profilaktyce przeciwtężcowej u osób z zanieczyszczonymi
ranami, przy dużym prawdopodobieństwie obecności laseczek tężca w ranie.

Jedna dawka szczepionki Tetana nie chroni przed zachorowaniem na tężec. Odpowiedni poziom
uodpornienia, zabezpieczający przed zakażeniem, uzyskuje się po zastosowaniu wszystkich dawek
szczepienia podstawowego przeciwko tężcowi, zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych, który
zawiera informacje na temat tych szczepień. Każda kolejna dawka przypominająca zapewnia
długotrwałą, trwającą około 10 lat, ochronę przed zachorowaniem.
Szczepionka Tetana spełnia wymagania Farmakopei Europejskiej i Światowej Organizacji Zdrowia
(WHO).

Osoby chore na AIDS lub nosiciele wirusa HIV powinni być szczepieni wg standardowego schematu,
a w przypadku zranienia powinni zawsze otrzymać ludzką immunoglobulinę przeciwtężcową
(immunoglobulinę o wysokim mianie przeciwciał przeciwtężcowych), bez względu na ich historię
szczepień przeciw tężcowi.

2. Informacje ważne przed zastosowaniem szczepionki Tetana

Kiedy nie stosować szczepionki Tetana:

- jeśli pacjent ma uczulenie na toksoid tężcowy lub którykolwiek z pozostałych składników tego
  leku (wymienionych w punkcie 6). Objawy uczulenia mogą obejmować: swędzącą wysypkę,
  duszność, obrzęk twarzy oraz języka,
- jeśli u pacjenta występują ostre stany chorobowe przebiegające z gorączką. Łagodna infekcja, taka
  jak np. przeziębienie, nie powinna być przeciwwskazaniem do szczepienia, ale najpierw należy
  o tym poinformować lekarza,
- jeśli u pacjenta występują choroby przewlekłe w okresie zaostrzenia. W tych przypadkach
  szczepienie należy wykonać po ustąpieniu zaostrzenia choroby,
- jeśli u pacjenta istnieje podejrzenie infekcji (innej niż tężec) w okresie inkubacji,
- jeśli u pacjenta nastąpiło zmniejszenie liczby płytek krwi, powodujące zwiększenie ryzyka
  krwawienia i powstawania siniaków lub wystąpiły zaburzenia neurologiczne po wcześniejszym
  podaniu szczepionki przeciwko tężcowi.

Jeżeli istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania do szczepienia szczepionką Tetana, to lekarz powinien
ocenić ryzyko podania szczepionki w stosunku do ryzyka wystąpienia zakażenia.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Przed rozpoczęciem stosowania szczepionki Tetana należy omówić to z lekarzem lub pielęgniarką,
jeśli po poprzedniej dawce szczepionki wystąpiły opisane w punkcie 4. działania niepożądane
lub jakiekolwiek inne niepokojące reakcje.
Szczepienie powinno być poprzedzone badaniem lekarskim i wywiadem na temat ogólnego stanu
zdrowia oraz wcześniej wykonanych i zanotowanych szczepień. Postępowanie takie pozwala
przewidzieć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych po podaniu szczepionki.

Ze względów bezpieczeństwa, po szczepieniu należy pozostać 30 minut pod obserwacją lekarza.

Szczepionka Tetana a inne leki

Szczepionka Tetana może być podawana w tym samym czasie z innymi szczepionkami, jeżeli wynika
to z Programu Szczepień Ochronnych oraz z immunoglobulinami, jeżeli zaistnieje taka konieczność.
Różne szczepionki i immunoglobuliny podawane w tym samym czasie powinny być wstrzykiwane
w różne miejsca ciała przy użyciu oddzielnych strzykawek i igieł.
U pacjentów poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu (hamującemu aktywność układu
odpornościowego) lub z niedoborami odporności, odpowiedź na szczepionkę może być obniżona.
W takich przypadkach lekarz może podjąć decyzję o przesunięciu szczepień do zakończenia terapii
i oznaczeniu poziomu przeciwciał po szczepieniu.

Należy powiedzieć lekarzowi o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjenta obecnie
lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować.

Ciąża i karmienie piersią
Szczepionka może być stosowana w okresie ciąży, jeżeli jest takie wskazanie. W takim przypadku
decyzję podejmuje lekarz. Dawkowanie w czasie ciąży opisano w punkcie 3.
Brak danych na temat podawania szczepionki w okresie karmienia piersią.
Jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć
dziecko, powinna poradzić się lekarza przed zastosowaniem tego leku.

Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn

Szczepionka nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów
i obsługiwania maszyn.

3. Jak stosować szczepionkę Tetana

Szczepionka Tetana będzie podana przez lekarza lub pielęgniarkę jako wstrzyknięcie głęboko
podskórne. Szczepionka nigdy nie może być podawana donaczyniowo.

Dawkowanie w szczepieniu podstawowym i przypominającym

Szczepienie podstawowe
Szczepienie podstawowe składa się z trzech dawek szczepionki:
- dwie dawki szczepionki w odstępie 4-6 tygodni (szczepienie pierwotne)
- trzecia dawka szczepionki po upływie 6-12 miesięcy od podania drugiej dawki (szczepienie
uzupełniające). Dawka ta zapewnia powstanie odporności, która utrzymuje się od 5 do10 lat.

Szczepienie przypominające
Jedna dawka szczepionki 10 lat po ostatnim szczepieniu przeciw tężcowi.

Dawkowanie w przypadku zranienia

W przypadku zranienia lekarz podejmuje decyzję o podaniu szczepionki i sposobie dawkowania.
Szczegółowe informacje znajdują się na końcu ulotki w części „Informacje przeznaczone wyłącznie
dla fachowego personelu medycznego”.

Dawkowanie w czasie ciąży

Kobiety nieszczepione lub z niepełnym szczepieniem podstawowym, które są narażone na urodzenie
dziecka w niehigienicznych warunkach, powinny zostać zaszczepione w drugim trymestrze ciąży.
Kobiety, które otrzymały jedną lub dwie dawki szczepionki przed stwierdzeniem ciąży, powinny
uzupełnić szczepienie w czasie ciąży. Kobiety ciężarne, które były szczepione wcześniej niż 10 lat
temu powinny otrzymać dawkę przypominającą w drugim trymestrze ciąży.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki szczepionki Tetana

Przedawkowanie jest mało prawdopodobne, ponieważ opakowanie jest jednodawkowe.
W przypadku wątpliwości należy zwrócić się do lekarza.

Przerwanie stosowania szczepionki Tetana

W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tej szczepionki należy
zwrócić się do lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki.

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każda szczepionka, szczepionka ta może powodować działania niepożądane, chociaż nie
u każdego one wystąpią.

Częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych):

- zmniejszenie liczby płytek krwi, powodujące zwiększenie ryzyka krwawienia i powstawania
  siniaków; powiększenie i/lub bolesność węzłów chłonnych
- katar
- objawy uczulenia (w tym pokrzywka, wysypka, np. grudkowa, obrzęk powiek, twarzy, okolicy
  podżuchwowej, ust, czoła) do wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego włącznie
- ból głowy, zawroty głowy, omdlenie, utrata świadomości
- zespół hipotoniczno-hiporeaktywny, charakteryzujący się bezwładnością lub obniżeniem napięcia
  mięśniowego, zaburzeniami zabarwienia skóry (bladość lub sinica), zmniejszoną i osłabioną
  reakcją na bodźce zewnętrzne, występujący u dzieci w wieku poniżej 10 lat w ciągu 48 godzin
  od zaszczepienia
- zaburzenia układu nerwowego, drżenia
- łzawienie
- pogorszenie słuchu
- obniżenie ciśnienia krwi, bladość
- zaburzenia ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty, suchość w ustach)
- wybroczyny (niewielkie krwawienie podskórne), rumień guzowaty (bolesne, żywoczerwone guzy
  umiejscowione najczęściej na przedniej powierzchni podudzi, ustępujące samoistnie)
- ból kończyny, w którą podano szczepionkę, ból ramienia, w które podano szczepionkę, ból stawów
- niewydolność nerek
- obniżona temperatura ciała
- odczyn ogólny: stan podgorączkowy, gorączka, dreszcze, uczucie zimna, nadmierne pocenie się,
  osłabienie, złe samopoczucie. Objawy te zwykle ustępują po 24 - 48 godzinach
- odczyn miejscowy: zaczerwienienie, rumień, ból, obrzęk, obrzęk całej kończyny, ograniczenie
  ruchomości kończyny, wysypka, świąd, pieczenie, zapalenie, zasinienie, krwiak (prawdopodobnie
  na skutek nieprawidłowego wykonania szczepienia), stwardnienie, ocieplenie w okolicy miejsca
  podania szczepionki. Może pojawić się również swędzący limfatyczny naciek. Tego typu reakcje
  występują najczęściej u osób wielokrotnie szczepionych. Może dochodzić do powstania
  podskórnych guzków-ziarniniaków, przekształcających się niekiedy w aseptyczne ropnie
  (1:100 000). Ziarniniaki, które nie znikają w okresie 6 tygodni mogą być wynikiem rozwoju
  nadwrażliwości na glin.

Zgłaszanie działań niepożądanych

Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania niepożądane
można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów
Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, tel.: 22 49-21-301, fax: 22 49-21-309,
strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl.
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.

5. Jak przechowywać szczepionkę Tetana

Przechowywać w pozycji pionowej, w lodówce (2°C - 8°C). Nie zamrażać, w przypadku zamrożenia
szczepionkę zniszczyć.
Szczepionkę należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Nie stosować tej szczepionki po upływie terminu ważności zamieszczonego na pudełku. Termin
ważności oznacza ostatni dzień podanego miesiąca.
Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytać
farmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronić
środowisko.

6. Zawartość opakowania i inne informacje

Co zawiera szczepionka Tetana

Substancją czynną szczepionki jest:
Toksoid tężcowy - nie mniej niż 40 j.m.
adsorbowany na wodorotlenku glinu, uwodnionym - nie więcej niż 0,7 miligrama Al ³⁺

Pozostałe składniki to: sodu chlorek i woda do wstrzykiwań.

Jak wygląda szczepionka Tetana i co zawiera opakowanie

Szczepionka po wstrząśnięciu jest białą lub prawie białą, jednorodną zawiesiną w szklanych
ampułkach.
W czasie przechowywania na dnie ampułki tworzy się biały osad, a ponad nim przezroczysty
supernatant (płyn).

Opakowanie zawiera 1, 5 lub 10 ampułek po 0,5 ml w tekturowym pudełku.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.

Podmiot odpowiedzialny i wytwórca

Instytut Biotechnologii Surowic i Szczepionek BIOMED Spółka Akcyjna
Al. Sosnowa 8
30-224 Kraków
Tel.: +48 12 37 69 200
Fax: +48 12 37 69 205
e-mail: informacjanaukowa@biomed.pl

Data ostatniej aktualizacji ulotki:

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Informacje przeznaczone wyłącznie dla fachowego personelu medycznego:

Podawanie szczepionki Tetana

Przed użyciem wstrząsnąć do uzyskania jednorodnej zawiesiny. Należy ocenić wzrokowo,
czy szczepionka nie zawiera jakichkolwiek obcych cząstek i/lub czy nie nastąpiły zmiany w jej
wyglądzie. W przypadku jakichkolwiek zmian, nie należy stosować szczepionki.

Odmierzyć dawkę 0,5 ml i podawać głęboko podskórnie.

Jako miejsce wstrzykiwań zaleca się mięsień naramienny lub przednioboczną część uda.
Nie podawać donaczyniowo! Upewnić się, że igła nie jest wprowadzona do naczynia krwionośnego.

Uwaga: W związku z ryzykiem wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego jakie niesie ze sobą podawanie
szczepionek gabinet szczepień powinien być wyposażony w standardowy zestaw przeciwwstrząsowy.

Wytyczne dotyczące swoistego zapobiegania tężcowi u zranionych osób

Pacjenci nieszczepieni lub niekompletnie szczepieni lub historia szczepień niepewna

Ryzyko wystąpienia tężca niskie
Szczepionka tężcowo-błonicza lub tężcowa następnie kontynuować kolejne dawki
szczepienia podstawowego według schematu 0; 1; 6 miesiąc
Ryzyko wystąpienia tężca wysokie
Szczepionka tężcowo-błonicza lub tężcowa i antytoksyna (LIT* – swoista
immunoglobulina 250/500 j.m.), - następnie kontynuować kolejne dawki
szczepienia podstawowego według schematu: 0; 1; 6 miesiąc

Szczepienie podstawowe lub przypominające - ostatnia dawka więcej niż 10 lat temu

Ryzyko wystąpienia tężca niskie
Szczepionka tężcowo-błonicza lub tężcowa - jedna przypominająca dawka
Ryzyko wystąpienia tężca wysokie
Szczepionka tężcowo-błonicza lub tężcowa - jedna przypominająca dawka
i antytoksyna (LIT – swoista immunoglobulina 250/500 j.m.)

Szczepienie podstawowe lub przypominające - ostatnia dawka 5 - 10 lat temu

Ryzyko wystąpienia tężca niskie
Szczepionka tężcowo-błonicza lub tężcowa - jedna przypominająca dawka
Ryzyko wystąpienia tężca wysokie
Szczepionka tężcowo-błonicza lub tężcowa - jedna przypominająca dawka

Szczepienie podstawowe lub przypominające - ostatnia dawka mniej niż 5 lat temu

Ryzyko wystąpienia tężca niskie
Nie wymaga
Ryzyko wystąpienia tężca wysokie
Nie wymaga, ewentualnie, gdy szczególnie wysokie ryzyko, należy rozważyć
szczepienie szczepionką tężcowo-błoniczą lub tężcową - jedna przypominająca dawka

*LIT- Ludzka Immunoglobulina Przeciwtężcowa

W przypadku zranienia i istniejących przeciwwskazań do szczepienia szczepionką przeciwko tężcowi,
należy niezwłocznie podać immunoglobulinę przeciwtężcową.