Choroby autoimmunologiczne. Jakie są rodzaje chorób autoimmunologicznych i jak je rozpoznać?

Czym są choroby z autoagresji i jak je rozpoznać? Jakie są rodzaje chorób autoimmunologicznych? Kiedy skonsultować się z lekarzem i jakie badania wykonać w kierunku chorób autoagresywnych? Przeczytaj w naszym artykule!

Spis treści

Czym są choroby autoimmunologiczne?
Jakie są rodzaje chorób autoimmunologicznych?
Jak rozpoznać chorobę autoimmunologiczną?
Jakie badania wykonać na chorobę autoimmunologiczną?
Ból a choroby autoimmunologiczne

Czym są choroby autoimmunologiczne?

Choroby autoimmunologiczne stanowią grupę schorzeń, w których układ odpornościowy atakuje własne komórki i tkanki organizmu, prowadząc do różnorodnych objawów i powikłań. Pomimo tego, że mechanizm ich powstawania nie jest w pełni zrozumiany, trafna diagnoza i odpowiednie leczenie stają się coraz bardziej skuteczne dzięki postępom w medycynie.

Jakie są rodzaje chorób autoimmunologicznych?

Choroby autoimmunologiczne to grupa schorzeń, w których układ odpornościowy atakuje własne komórki i tkanki organizmu, myląc je z substancjami obcymi. Istnieje wiele różnych rodzajów chorób autoimmunologicznych, które mogą dotyczyć różnych narządów i tkanek w organizmie.

Poniżej przedstawiam opis najczęstszych rodzajów chorób autoimmunologicznych:

1. Choroby tarczycy:

Hashimoto – Jest to przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, w którym układ odpornościowy atakuje komórki tarczycy, prowadząc do niedoczynności tarczycy.
Choroba Gravesa-Basedowa – Stan, w którym układ odpornościowy produkuje przeciwciała, które stymulują tarczycę do nadmiernego wydzielania hormonów tarczycy, prowadząc do nadczynności tarczycy.

2. Choroby reumatyczne:

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – Choroba, w której układ odpornościowy atakuje stawy, prowadząc do zapalenia stawów, bólu, sztywności i zniszczenia chrząstki stawowej.
Spondyloartropatie – Grupa chorób reumatycznych, które charakteryzują się zapaleniem stawów kręgosłupa i stawów obwodowych, takich jak łuszczycowe zapalenie stawów czy zapalenie stawów kręgosłupa.
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) – Choroba zapalna, charakteryzująca się zapaleniem stawów kręgosłupa oraz innych stawów, prowadząca do sztywności i ograniczenia ruchomości.

3. Choroby skóry:

Toczeń rumieniowaty układowy – Choroba, która może wpływać na skórę, stawy, narządy wewnętrzne i układ nerwowy, prowadząc do wysypki skórnej, zmęczenia, bólu stawów i innych objawów.
Łuszczyca – Choroba autoimmunologiczna charakteryzująca się nadmiernym wzrostem komórek skóry, prowadzącym do powstawania łuszczycowych zmian skórnych.

4. Choroby neurologiczne:

Stwardnienie rozsiane (SM) – Choroba, w której układ odpornościowy atakuje osłonki mielinowe nerwów, prowadząc do różnorodnych objawów neurologicznych, takich jak zaburzenia widzenia, zaburzenia ruchowe i czuciowe.
Zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego – Grupa chorób, w których układ odpornościowy atakuje mózg i rdzeń kręgowy, prowadząc do różnych objawów neurologicznych, takich jak zaburzenia mowy, koordynacji ruchowej i funkcji poznawczych.
5. Choroby układu pokarmowego:
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – Atakowanie jelita grubego, prowadzące do owrzodzeń i zapalenia.
Choroba Leśniewskiego-Crohna – Atakowanie przewodu pokarmowego, prowadzące do zapalenia i owrzodzeń w różnych miejscach.
Ogólnoustrojowe choroby autoimmunologiczne:
Toczeń rumieniowaty układowy – Wpływa na wiele układów, w tym na skórę, stawy, naczynia krwionośne i narządy wewnętrzne.
Zapalenie naczyń – Atakowanie naczyń krwionośnych, prowadzące do uszkodzenia tkanek i zmniejszenia przepływu krwi.

Jak rozpoznać chorobę autoimmunologiczną?

Rozpoznanie chorób autoimmunologicznych może być wyzwaniem ze względu na różnorodność objawów oraz fakt, że często imitują one inne schorzenia. Diagnoza opiera się na analizie objawów klinicznych, badań laboratoryjnych (takich jak testy przeciwciał) oraz obrazowych (np. badania obrazowe, endoskopia). Ważne jest również uwzględnienie historii choroby oraz obecności innych schorzeń autoimmunologicznych w rodzinie.

Jakie badania wykonać na chorobę autoimmunologiczną?

Rozpoznanie chorób autoimmunologicznych wymaga kompleksowej oceny klinicznej oraz przeprowadzenia odpowiednich badań laboratoryjnych i obrazowych. Poniżej przedstawiamy listę podstawowych badań pomocnych w diagnozowaniu tych schorzeń:

1. Badania krwi:

Pełna morfologia krwi z rozmazem- Pozwala ocenić liczbę i morfologię poszczególnych elementów krwi, co może dostarczyć informacji na temat obecności zapalenia lub niedokrwistości, które mogą towarzyszyć niektórym chorobom autoimmunologicznym.
Badania biochemiczne krwi – W tym ocena poziomu elektrolitów, enzymów wątrobowych, białek i innych substancji, które mogą wskazywać na uszkodzenie narządów lub proces zapalny.
Badania przeciwciał – Takie jak czynnik reumatoidalny RF, przeciwciała antyjądrowe (ANA), przeciwciała przeciwko antygenom cytoplazmatycznym neutrofili (c-ANCA) i przeciwciała przeciwko antygenom jądrowym neutrofili (p-ANCA), które mogą być wykrywane w różnych chorobach autoimmunologicznych.

2. Badania moczu i kału:

Badanie moczu (mikroskopia i badanie ogólne) – Pozwala na ocenę obecności krwi, białka czy komórek zapalnych, co może wskazywać na uszkodzenie nerek lub zapalenie.
Badanie kału na krew utajoną oraz stężenie kalprotektyny w kale -Może pomóc w diagnozowaniu chorób zapalnych jelit, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniewskiego-Crohna, poprzez ocenę obecności krwi, śluzu, czy zmian w konsystencji kału, liczbę neutrofili w nacieku zapalnym śluzówki. Badanie kalprotektyny to wskaźnik ciężkości zapalenia jelit.

3. Badania obrazowe:

Badania ultrasonograficzne, tomografia komputerowa (TK) czy rezonans magnetyczny (MRI) mogą być pomocne w diagnozowaniu zmian w narządach wewnętrznych, takich jak stawy, nerki czy układ nerwowy.

4. Badania funkcji narządów:

Dodatkowo, ocena funkcji narządów, takich jak nerek, wątroby czy tarczycy, za pomocą badań krwi i moczu może dostarczyć istotnych informacji diagnostycznych.

5. Badania zapalne:

Oznaczenie poziomu białka C-reaktywnego (CRP) w surowicy krwi może być pomocne w ocenie obecności procesu zapalnego w organizmie, co może być charakterystyczne dla wielu chorób autoimmunologicznych.

W celu ustalenia właściwej diagnozy i rozpoczęcia odpowiedniego leczenia, ważne jest przeprowadzenie kompleksowej oceny klinicznej oraz odpowiednich badań laboratoryjnych i obrazowych, zgodnie z wytycznymi lekarza specjalisty.

Ból a choroby autoimmunologiczne

Ból jest częstym objawem chorób autoimmunologicznych i może przybierać różne formy, w zależności od lokalizacji i charakteru schorzenia.

Bóle stawów, mięśni, ból brzucha, bóle głowy czy neuropatyczne to tylko niektóre z możliwych dolegliwości bólowych związanych z chorobami autoimmunologicznymi. Uśmierzanie bólu jest kluczowym elementem leczenia, dlatego ważna jest współpraca z lekarzem w celu dobrania odpowiednich preparatów farmakologicznych i rozwiązań niemedycznych mających na celu kontrolę bólu oraz poprawę jakości życia.

Choroby autoimmunologiczne stanowią wyzwanie zarówno dla pacjentów , jak i lekarzy. Dzięki postępom w diagnostyce i terapii możliwe jest wprowadzanie pacjentów w remisję oraz poprawianie jakości ich życia. Wczesna diagnoza, odpowiednie leczenie oraz wsparcie ze strony specjalistów i bliskich pomaga w kontrolowaniu objawów oraz wydłużaniu okresów remisji u pacjentów.