Spis treści
Czym jest tabletka “dzień po”?
Antykoncepcja awaryjna, znana także jako tabletka “dzień po”, jest środkiem stosowanym w celu zapobiegania ciąży po niezabezpieczonym stosunku płciowym lub w przypadku, gdy zastosowana metoda antykoncepcji zawiodła. Tabletkę “dzień po” należy przyjąć jak najszybciej, najlepiej w ciągu 24 godzin od stosunku, choć może być skuteczna nawet do 72 godzin po nim.
Kiedy można stosować tabletkę “dzień po”?
Tabletka “dzień po” jest przeznaczona do stosowania w określonych sytuacjach awaryjnych, a nie jako regularna metoda antykoncepcji. Oto kilka typowych przypadków, w których jej użycie może być rozważane:
- Niezabezpieczony stosunek płciowy: Jeśli doszło do stosunku bez użycia żadnej metody antykoncepcyjnej, tabletka “dzień po” może być stosowana jako środek zapobiegawczy.
- Zawiodła inna metoda antykoncepcyjna: W przypadku, gdy inna metoda antykoncepcji zawiodła, na przykład pęknięcie prezerwatywy, przesunięcie się kapturka naszyjkowego lub pierścienia dopochwowego, tabletka może być stosowana jako środek zapasowy.
- Zapomniana (pominięta) tabletka antykoncepcyjna: Jeśli kobieta regularnie stosuje tabletki antykoncepcyjne, ale zapomniała przyjąć jedną lub więcej w zalecanym czasie, może zastosować tabletkę “dzień po” jako formę dodatkowego zabezpieczenia.
- Błędy w stosowaniu innych form antykoncepcji: Na przykład błędne zastosowanie plastrów antykoncepcyjnych, zastrzyków hormonalnych, czy też niewłaściwe stosowanie metod naturalnych.
- Przymusowy stosunek płciowy (gwałt): W przypadkach przemocy seksualnej, gdzie nie było możliwości zastosowania antykoncepcji, tabletka “dzień po” stanowi jedną z form pomocy ofierze.
Tabletkę awaryjną należy przyjąć jak najszybciej po niezabezpieczonym stosunku płciowym, najlepiej w ciągu 24 godzin. Skuteczność środka maleje z upływem czasu i jest najniższa, gdy minie 72 godziny od stosunku.
Należy pamiętać, że tabletka “dzień po” nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową i nie powinna zastępować tradycyjnych metod antykoncepcji.
W przypadku częstego stosowania tabletki “dzień po” istnieje ryzyko poważnych skutków ubocznych, dlatego jej użycie powinno być ograniczone do rzeczywistych sytuacji awaryjnych. Zawsze zaleca się konsultację z lekarzem przed jej użyciem, zwłaszcza w przypadku istniejących problemów zdrowotnych lub przyjmowania innych leków, które mogą wpływać na działanie tabletki “dzień po”.
Jakie są dostępne leki antykoncepcji awaryjnej i jakie substancje czynne zawierają?
Aktualnie dostępnymi lekami antykoncepcji awaryjnej (tabletkami “dzień po”) są:
Jak prawidłowo stosować tabletkę “dzień po”?
Aby prawidłowo stosować tabletkę “dzień po” i zwiększyć jej skuteczność, ważne jest przestrzeganie kilku kluczowych zasad:
- Szybkie działanie: Im szybciej tabletka zostanie przyjęta po niezabezpieczonym stosunku płciowym, tym jest bardziej skuteczna. Najlepiej jest zażyć ją w ciągu pierwszych 12 do 24 godzin. Dla tabletki Escapelle okno czasowe wynosi do 72 godzin (3 dni), natomiast dla tabletki EllaOne do 120 godzin (5 dni) od stosunku.
- Zażywanie tabletki: Tabletkę należy połknąć, popijając wodą. Jeśli wystąpią wymioty w ciągu kilku godzin po zażyciu tabletki, może być konieczne wzięcie kolejnej dawki, ponieważ aktywny składnik leku mógł nie zostać wchłonięty w wystarczającej ilości.
- Konsultacja z lekarzem: Zaleca się konsultację z lekarzem przed zażyciem tabletki, zwłaszcza jeśli istnieją jakiekolwiek obawy zdrowotne, przyjmowane są inne leki, lub są historie alergii na składniki tabletki. Lekarz może również pomóc w zrozumieniu potencjalnych skutków ubocznych.
- Przeciwwskazania: Tabletka “dzień po” nie jest zalecana dla kobiet w ciąży, z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby, z historią zakrzepicy lub z alergią na którykolwiek ze składników leku. W takich przypadkach należy skonsultować się z lekarzem w celu znalezienia alternatywnej metody antykoncepcji awaryjnej.
- Nie zastępuje regularnej antykoncepcji: Ważne jest, by pamiętać, że tabletka “dzień po” nie zastępuje regularnych metod antykoncepcji i nie powinna być stosowana jako główna metoda zapobiegania ciąży. Nie chroni również przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
- Świadomość skutków ubocznych: Należy być świadomym potencjalnych skutków ubocznych, takich jak nudności, wymioty, bóle głowy, czy zaburzenia miesiączkowania. W przypadku wystąpienia nietypowych objawów lub obaw, należy skonsultować się z lekarzem.
Prawidłowe stosowanie tabletki “dzień po” wymaga szybkiego działania, dokładnego przestrzegania instrukcji załączonej do leku oraz świadomości potencjalnych skutków ubocznych i przeciwwskazań. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zaleca się konsultację z lekarzem. W przypadku problemów z umówieniem wizyty stacjonarnej, można skorzystać w trybie pilnym z e-porady online.
- Jak rozpoznać stan przedcukrzycowy?
- Co wpływa na pomiar ciśnienia tętniczego? Sprawdź listę 6 czynników!
- Czy wiesz, na jakie choroby wpływa korzystnie słońce? Poznaj kilka z nich!
- Alergia. Jakie są pierwsze objawy alergii i jak ją leczyć? Sprawdź!
- Zapalenie spojówek. Sprawdź jak je leczyć i kiedy skonsultować się z lekarzem!
Bibliografia
- https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/13109
- Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Zastosowanie lewonorgestrelu w antykoncepcji awaryjnej; Ginekologia Polska 2012, 83, 155-156
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Escapelle.
- Charakterystyka produktu leczniczego EllaOne.
Inne tabletki “Dzień po”:
Maja Miechowiecka
