Co-Diovan

1. Co to jest lek Co-Diovan i w jakim celu się go stosuje

Lek Co-Diovan tabletki powlekane zawiera dwie substancje czynne zwane walsartanem
i hydrochlorotiazydem. Obie te substancje pomagają kontrolować wysokie ciśnienie krwi
(nadciśnienie).
- Walsartan należy do grupy leków tzw. “antagonistów receptora angiotensyny II”,
  które pomagają kontrolować wysokie ciśnienie krwi. Angiotensyna II jest substancją
  powstającą w organizmie człowieka, która powoduje skurcz naczyń krwionośnych, tym
  samym podwyższając ciśnienie krwi. Walsartan działa przez blokowanie działania
  angiotensyny II. W efekcie naczynia krwionośne rozszerzają się i ciśnienie krwi
  zmniejsza się.
- Hydrochlorotiazyd należy do grupy leków zwanych tiazydowymi lekami
  moczopędnymi. Hydrochlorotiazyd zwiększa ilość moczu, co również obniża ciśnienie
  krwi.

Lek Co-Diovan jest stosowany w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi, którego nie udaje się
kontrolować podaniem każdego ze składników oddzielnie.

Wysokie ciśnienie tętnicze krwi zwiększa obciążenie serca i tętnic. Nieleczone może
prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych w mózgu, sercu i nerkach, co może
skutkować udarem, niewydolnością serca lub niewydolnością nerek. Wysokie ciśnienie krwi
powoduje zwiększenie ryzyka ataków serca. Obniżenie ciśnienia krwi do prawidłowego
poziomu pozwala ograniczyć ryzyko wystąpienia tych zaburzeń.

2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Co-Diovan

Kiedy nie stosować leku Co-Diovan:

- jeśli u pacjenta stwierdzono uczulenie (nadwrażliwość) na walsartan, pochodne
  sulfonamidu (substancje chemiczne podobne do hydrochlorotiazydu) lub na
  którykolwiek z pozostałych składników tego leku (patrz punkt 6);
- jeśli pacjentka jest w ciąży powyżej 3. miesiąca (lepiej jest również unikać stosowania
  leku Co-Diovan we wczesnym okresie ciąży – patrz część dotycząca ciąży);
- jeśli u pacjenta występuje ciężka choroba wątroby, uszkodzenie małych przewodów
  żółciowych w wątrobie (żółciowa marskość wątroby), skutkujące zastojem żółci
  w wątrobie (cholestaza);
- jeśli u pacjenta występuje ciężka choroba nerek;
- jeśli pacjent nie może wytwarzać moczu (bezmocz);
- jeśli pacjent jest dializowany za pomocą sztucznej nerki;
- jeśli u pacjenta występuje zmniejszone stężenie potasu i sodu we krwi lub zwiększone
  stężenie wapnia we krwi, pomimo leczenia;
- u pacjentów z dną;
- jeśli pacjent ma cukrzycę lub zaburzenia czynności nerek i jest leczony lekiem
  obniżającym ciśnienie tętnicze krwi zawierającym aliskiren

Jeśli którykolwiek z wyżej wymienionych warunków jest spełniony, nie należy stosować

tego leku i skontaktować się z lekarzem.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Należy poinformować lekarza:
- jeśli pacjent stosuje leki oszczędzające potas, suplementy potasu lub substytuty soli
  kuchennej zawierające potas lub inne leki zwiększające stężenie potasu we krwi, takie
  jak heparyna. Konieczna może być regularna kontrola ilości potasu we krwi przez
  lekarza;
- jeśli u pacjenta występuje niskie stężenie potasu we krwi;
- jeśli u pacjenta występuje biegunka lub nasilone wymioty;
- jeśli pacjent przyjmuje duże dawki leków moczopędnych;
- jeśli u pacjenta występuje ciężka choroba serca;
- jeśli u pacjenta występuje niewydolność serca lub jeśli pacjent przebył zawał serca.
  Należy uważnie stosować się do zaleceń lekarza dotyczących początkowej dawki leku.
  Lekarz może również sprawdzić czynność nerek pacjenta;
- jeśli u pacjenta występuje zwężenie tętnicy nerkowej;
- jeśli pacjentowi w ostatnim czasie przeszczepiono nerkę;
- jeśli pacjent choruje na hiperaldosteronizm; jest to choroba, w której nadnercza
  wytwarzają zbyt duże ilości hormonu o nazwie aldosteron. Jeśli ta choroba jest obecna
  u pacjenta, stosowanie leku Co-Diovan nie jest zalecane;
- jeśli u pacjenta występuje choroba wątroby lub nerek;
- jeśli u pacjenta kiedykolwiek wcześniej wystąpił obrzęk języka i twarzy spowodowany
  reakcją alergiczną, nazywaną obrzękiem naczynioruchowym, po przyjęciu innego leku
  (w tym inhibitorów ACE), należy powiedzieć o tym lekarzowi. Jeśli takie objawy
  wystąpią podczas stosowania leku Co-Diovan, należy natychmiast przerwać
  przyjmowanie leku Co-Diovan i nigdy więcej go nie stosować. Patrz także punkt 4.
  “Możliwe działania niepożądane”;
- jeśli u pacjenta występuje gorączka, wysypka i ból stawów, które mogą być objawami
  tocznia rumieniowatego układowego (SLE, choroba autoimmunologiczna);
- jeśli u pacjenta występuje cukrzyca, dna moczanowa, duże stężenie cholesterolu lub
  triglicerydów we krwi;
- jeśli u pacjenta w przeszłości występowały reakcje alergiczne po zastosowaniu innych
  leków obniżających ciśnienie krwi z tej grupy leków (antagonistów receptora
  angiotensyny II) lub jeśli u pacjenta występuje uczulenie lub astma;
- jeśli u pacjenta występuje pogorszenie widzenia lub ból oczu. Mogą to być objawy
  gromadzenia się płynu w unaczynionej błonie otaczającej oko (nadmiernego
  nagromadzenia płynu między naczyniówką a twardówką) lub zwiększonego ciśnienia
  w oku i mogą wystąpić w ciągu kilku godzin do kilku tygodni od rozpoczęcia leczenia
  lekiem Co-Diovan. Bez rozpoczęcia leczenia objawy mogą prowadzić do całkowitej
  utraty wzroku. Jeśli pacjent wcześniej miał uczulenie na penicylinę lub sulfonamidy
  może być w grupie zwiększonego ryzyka rozwoju tych objawów;
- jeśli pacjent przyjmuje którykolwiek z poniższych leków stosowanych w leczeniu
  podwyższonego ciśnienia krwi:
  • inhibitor ACE (na przykład enalapryl, lizynopryl, ramipryl) zwłaszcza jeśli
    pacjent ma zaburzenia czynności nerek związane z cukrzycą,
  • aliskiren,
- jeśli w przeszłości u pacjenta wystąpił nowotwór złośliwy skóry lub jeśli w trakcie
  leczenia pojawi się nieoczekiwana zmiana skórna. Leczenie hydrochlorotiazydem,
  zwłaszcza dużymi dawkami przez dłuższy czas, może zwiększać ryzyko niektórych
  rodzajów nowotworów złośliwych skóry i warg (nieczerniakowy nowotwór złośliwy
  skóry). Podczas stosowania leku Co-Diovan należy chronić skórę przed działaniem
  światła słonecznego i promieniowaniem UV;
- jeśli w przeszłości po przyjęciu hydrochlorotiazydu u pacjenta występowały problemy
  z oddychaniem lub płucami (w tym zapalenie płuc lub gromadzenie się płynu w płucach).
  Jeśli po przyjęciu leku Co-Diovan u pacjenta wystąpi ciężka duszność lub trudności
  z oddychaniem, należy niezwłocznie zwrócić się o pomoc medyczną.

Lekarz prowadzący może monitorować czynność nerek, ciśnienie krwi oraz stężenie
elektrolitów (np. potasu) we krwi w regularnych odstępach czasu.

Patrz także informacje pod nagłówkiem „Kiedy nie stosować leku Co-Diovan”.

Lek może powodować zwiększoną wrażliwość skóry na słońce.
Nie zaleca się stosowania leku Co-Diovan u dzieci i młodzieży (w wieku poniżej 18 lat).

Należy powiedzieć lekarzowi, jeśli pacjentka uważa, że jest w ciąży (lub może zajść w ciążę).
Lek Co-Diovan nie jest zalecany we wczesnym okresie ciąży i nie wolno go stosować u
pacjentek po 3. miesiącu ciąży, ponieważ może on poważnie zaszkodzić dziecku, jeśli
zostanie zastosowany na tym etapie ciąży (patrz część dotycząca ciąży).

Lek Co-Diovan a inne leki

Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach przyjmowanych obecnie
lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować, również tych, które
wydawane są bez recepty.

Stosowanie leku Co-Diovan z pewnymi innymi lekami może mieć wpływ na leczenie.
Konieczna może być zmiana dawki, zastosowanie innych środków ostrożności lub,
w pewnych przypadkach, odstawienie jednego z leków. Dotyczy to w szczególności
następujących leków:
- litu, leku stosowanego w leczeniu pewnych chorób psychicznych;
- leków lub substancji, które mogą zwiększać stężenie potasu we krwi. Należą do nich
  suplementy potasu lub substytuty soli zawierające potas, leki oszczędzające potas
  i heparyna;
- leków, które mogą zmniejszać stężenie potasu we krwi, takich jak leki moczopędne
  (diuretyki), kortykosteroidy, leki przeczyszczające, karbenoksolon, amfoterycyna lub
  penicylina G;
- niektóre antybiotyki (z grupy ryfampicyny), lek stosowany w zapobieganiu odrzucenia
  przeszczepu (cyklosporyna) lub lek przeciwretrowirusowy stosowany w leczeniu
  zakażeń HIV/AIDS (rytonawir). Leki te mogą nasilać działanie leku Co-Diovan;
- leków, które mogą wywoływać „torsade de pointes” (nieregularna czynność serca),
  takich jak leki przeciwarytmiczne (stosowane w leczeniu chorób serca) oraz niektóre
  leki przeciwpsychotyczne;
- leków, które mogą zmniejszać stężenie sodu we krwi, takich jak leki
  przeciwdepresyjne, leki przeciwpsychotyczne, leki przeciwdrgawkowe;
- leków stosowanych w leczeniu dny, takich jak allopurynol probenecyd, sulfinpirazon
- terapeutycznych dawek witaminy D i suplementów wapnia;
- leków stosowanych w leczeniu cukrzycy (leków doustnych, takich jak metformina lub
  insulin);
- innych leków obniżających ciśnienie tętnicze, w tym metylodopy, inhibitorów
  konwertazy angiotensyny (ACE) takich jak enalapryl, lizynopril, itd. lub aliskirenu
  (patrz także informacje pod nagłówkiem „Kiedy nie stosować leku Co-Diovan” oraz
  Ostrzeżenia i środki ostrożności );
- leków, które zwiększają ciśnienie tętnicze, takich jak noradrenalina lub adrenalina;
- digoksyny lub innych glikozydów naparstnicy (leków stosowanych w leczeniu chorób
  serca);
- leków, które mogą zwiększać stężenie cukru we krwi, takich jak diazoksyd oraz leki
  beta-adrenolityczne;
- leków cytotoksycznych (stosowanych w leczeniu raka), takich jak metotreksat lub
  cyklofosfamid;
- leków przeciwbólowych, takich jak niesteroidowe leki przeciwzpalne (NLPZ), w tym
  selektywne inhibitory cyklooksygenazy-2 (inhibitory COX-2) i kwas acetylosalicylowy
  > 3 g;
- leków zwiotczających mięśnie, takich ja tubokuraryna;
- leków przeciwcholinergicznych (leków stosowanych w leczeniu różnych zaburzeń,
  takich jak skurcze przewodu pokarmowego, skurcze pęcherza moczowego, astma,
  choroba lokomocyjna, kurcze mięśni, choroba Parkinsona oraz pomocniczo podczas
  znieczulenia);
- amantadyny (leku stosowanego w leczeniu choroby Parkinsona oraz w leczeniu
  i zapobieganiu niektórym chorobom wywołanym przez wirusy);
- kolestyraminy i kolestypolu (leków stosowanych głównie w leczeniu dużego stężenia
  lipidów we krwi);
- cyklosporyny, leku stosowanego u pacjentów z przeszczepionym narządem, w celu
  uniknięcia odrzucenia przeszczepu;
- alkoholu, środków nasennych i znieczulających (leków działających usypiająco lub
  przeciwbólowo, stosowanych np. podczas zabiegów chirurgicznych);
- środków kontrastujących zawierających jod (stosowanych w badaniach obrazowych).

Lek Co-Diovan z jedzeniem, piciem i alkoholem

Należy unikać spożywania alkoholu do czasu skonsultowania się z lekarzem. Alkohol może
spowodować dalsze obniżenie ciśnienia krwi i (lub) zwiększyć ryzyko wystąpienia zawrotów
głowy i omdleń.

Ciąża i karmienie piersią

- Należy powiedzieć lekarzowi, jeśli pacjentka uważa, że jest w ciąży (lub może

  zajść w ciążę)

  Lekarz zwykle poradzi, aby przerwać stosowanie leku Co-Diovan przed zajściem w ciążę lub
  gdy tylko zostanie stwierdzone, że pacjentka jest w ciąży, i doradzi stosowanie innego leku
  zamiast leku Co-Diovan. Lek Co-Diovan nie jest zalecany we wczesnym okresie ciąży i nie
  wolno go stosować u pacjentek po 3. miesiącu ciąży, ponieważ może on poważnie zaszkodzić
  dziecku, jeśli zostanie zastosowany po trzecim miesiącu ciąży.

- Należy poinformować lekarza, jeśli pacjentka karmi piersią lub zamierza

  rozpocząć karmienie piersią

  Lek Co-Diovan nie jest zalecany u matek karmiących piersią; lekarz może w takim przypadku
  wybrać inną metodę leczenia dla pacjentki, która zamierza karmić piersią, szczególnie
  noworodka lub wcześniaka.

Prowadzenie pojazdów i obsługa maszyn

Przed przystąpieniem do prowadzenia pojazdów, używania narzędzi lub obsługi maszyn bądź
wykonywania innych czynności wymagających koncentracji każdy pacjent powinien ustalić,
jak lek Co-Diovan na niego wpływa. Podobnie jak inne leki stosowane w leczeniu
nadciśnienia tętniczego, preparat Co-Diovan może u niektórych pacjentów powodować
zawroty głowy i niekorzystnie wpływać na zdolność koncentracji.

3. Jak stosować lek Co-Diovan

Lek Co-Diovan należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. Takie postępowanie
pomoże uzyskać najlepsze rezultaty i ograniczyć ryzyko działań niepożądanych.
W przypadku wątpliwości należy ponownie skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą.

Osoby z wysokim ciśnieniem krwi często nie dostrzegają żadnych oznak tego problemu.
Wiele z nich czuje się dość dobrze. Z tego względu tym ważniejsze jest zgłaszanie się na
wizyty u lekarza prowadzącego, nawet przy dobrym samopoczuciu.

Lekarz zaleci dokładną liczbę tabletek leku Co-Diovan, jaką należy zażywać. Lekarz może
zasugerować zwiększenie lub zmniejszenie dawki leku, w zależności od odpowiedzi pacjenta
na leczenie.
- Zalecana dawka leku Co-Diovan to jedna tabletka na dobę.
- Nie należy zmieniać dawki ani przerywać leczenia bez konsultacji z lekarzem
  prowadzącym.
- Lek należy przyjmować o tej samej porze każdego dnia, zwykle w godzinach
  porannych.
- Lek Co-Diovan można przyjmować z posiłkiem lub bez.
- Tabletkę należy połknąć popijając szklanką wody.

Zażycie większej niż zalecana dawki leku Co-Diovan

W przypadku wystąpienia silnych zawrotów głowy i (lub) omdlenia należy się położyć
i bezzwłocznie skontaktować z lekarzem.
W razie przypadkowego zażycia zbyt dużej liczby tabletek należy skontaktować się
z lekarzem, farmaceutą lub szpitalem.

Pominięcie zastosowania leku Co-Diovan

W przypadku pominięcia dawki należy ją przyjąć, gdy tylko się pacjentowi o tym przypomni.
Jeśli jest już jednak pora na kolejną dawkę, pacjent powinien pominąć dawkę, o której
zapomniał. Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.

W razie wątpliwości związanych ze stosowaniem leku należy zwrócić się do lekarza lub
farmaceuty.

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one
wystąpią.

Niektóre działania niepożądane mogą być poważne i wymagać natychmiastowej pomocy

lekarskiej:
- Należy zgłosić się do lekarza, jeśli wystąpią objawy obrzęku naczynioruchowego, takie
  jak:
- obrzęk twarzy, języka lub gardła,
- trudności z przełykaniem,
- pokrzywka i trudności z oddychaniem,
- ciężkie choroby skóry powodujące wysypkę, zaczerwienienie skóry, powstawanie
  pęcherzy na wargach, oczach lub błonie śluzowej jamy ustnej, złuszczanie się skóry,
  gorączkę (toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka),
- pogorszenie widzenia lub ból oczu z powodu podwyższonego ciśnienia (możliwe
  objawy gromadzenia się płynu w unaczynionej błonie otaczającej oko – nadmiernego
  gromadzenia płynu między naczyniówką a twardówką – lub ostrej jaskry zamkniętego
  kąta),
- gorączka, ból gardła, częstsze zakażenia (agranulocytoza),
- ostra niewydolność oddechowa (objawy obejmują ciężką duszność, gorączkę,
  osłabienie i splątanie).

Powyższe działania niepożądane są bardzo rzadkie lub ich częstotliwość jest nieznana.

Jeśli wystąpi którykolwiek z tych objawów, należy natychmiast przerwać stosowanie

leku Co-Diovan i skontaktować się z lekarzem (patrz także punkt 2. „Ostrzeżenia

i środki ostrożności”).

Inne działania niepożądane obejmują:

Niezbyt często (mogą dotyczyć do 1 na 100 osób):

- kaszel,
- obniżone ciśnienie krwi,
- uczucie pustki w głowie,
- odwodnienie (z uczuciem pragnienia, suchością jamy ustnej i języka, rzadkim
  oddawaniem moczu, ciemnym zabarwieniem moczu, suchą skórą),
- ból mięśni,
- uczucie zmęczenia,
- mrowienie lub drętwienie,
- nieostre widzenie,
- szumy (np. syczenie, brzęczenie) w uszach.

Bardzo rzadko ( mogą dotyczyć 1 na 10 000 osób):

- zawroty głowy,
- biegunka,
- ból stawów.

Częstość nieznana (częstość nie może być ustalona na podstawie dostępnych danych):

- trudności z oddychaniem,
- znaczne zmniejszenie ilości oddawanego moczu,
- małe stężenie sodu we krwi (które może wywołać uczucie zmęczenia, dezorientację,
  drżenie mięśni i (lub) drgawki w ciężkich przypadkach),
- niskie stężenie potasu we krwi (któremu niekiedy towarzyszy osłabienie mięśni, kurcze
  mięśni, zaburzenia rytmu serca),
- mała liczba białych ciałek krwi (z takimi objawami jak gorączka, zakażenia skórne, ból
  gardła lub owrzodzenia jamy ustnej spowodowane zakażeniami, osłabienie),
- zwiększenie stężenia bilirubiny we krwi (które może, w rzadkich przypadkach,
  wywoływać zażółcenie skóry i oczu),
- zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi i zwiększenie stężenia kreatyniny
  we krwi (co może wskazywać na nieprawidłową czynność nerek),
- zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi (co może, w rzadkich przypadkach,
  wywołać dnę),
- omdlenie.

Poniższe działania niepożądane zostały zgłoszone po zastosowaniu leków zawierających

sam walsartan lub hydrochlorotiazyd:

Walsartan

Niezbyt często (mogą dotyczyć do 1 na 100 osób):

- uczucie wirowania,
- ból brzucha.

Częstość nieznana (częstość nie może być ustalona na podstawie dostępnych danych):

- pęcherze na skórze (objawy pęcherzowego zapalenia skóry),
- wysypka skórna ze swędzeniem lub bez, przebiegająca z niektórymi z następujących
  objawów przedmiotowych i podmiotowych: gorączką, bólem stawów, bólem mięśni,
  obrzękiem węzłów chłonnych i (lub) objawami grypopodobnymi,
- wysypka, fioletowo-czerwone plamy, gorączka, swędzenie (objawy zapalenia naczyń
  krwionośnych),
- mała liczba płytek krwi (czasami z niewyjaśnionym krwawieniem lub powstawaniem
  sińców),
- wysokie stężenie potasu we krwi (czasami z kurczem mięśni, zaburzeniami rytmu
  serca),
- reakcje alergiczne (z takimi objawami jak wysypka, swędzenie, pokrzywka, trudności
  z oddychaniem lub obrzęk, zawroty głowy),
- obrzęk, głównie twarzy i gardła; wysypka; swędzenie,
- zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych,
- zmniejszenie stężenia hemoglobiny i zmniejszenie procentowej zawartości czerwonych
  krwinek we krwi (oba te czynniki w ciężkich przypadkach mogą wywołać
  niedokrwistość),
- niewydolność nerek,
- małe stężenie sodu we krwi (które może wywołać uczucie zmęczenia, dezorientację,
  drżenie mięśni i (lub) drgawki w ciężkich przypadkach).

Hydrochlorotiazyd

Bardzo często (mogą dotyczyć więcej niż 1 na 10 osób):

- małe stężenie potasu we krwi;
- zwiększone stężenie lipidów we krwi.

Często (mogą dotyczyć do 1 na 10 osób):

- małe stężenie sodu we krwi,
- małe stężenie magnezu we krwi,
- duże stężenie kwasu moczowego we krwi,
- swędząca wysypka i inne rodzaje wysypki,
- zmniejszony apetyt,
- łagodne nudności i wymioty,
- zawroty głowy/ omdlenie po wstaniu,
- niezdolność do osiągnięcia lub utrzymania erekcji.

Rzadko (mogą dotyczyć do 1 na 1 000 osób):

- obrzęk i powstawanie pęcherzy na skórze (z powodu zwiększonej wrażliwości na
  słońce),
- duże stężenie wapnia we krwi,
- duże stężenie cukru we krwi,
- obecność cukru w moczu,
- nasilenie zaburzeń metabolicznych w przebiegu cukrzycy,
- zaparcie, biegunka, uczucie dyskomfortu w żołądku lub jelitach, zaburzenia wątroby,
  które mogą wystąpić razem z zażółceniem skóry i oczu,
- niemiarowa czynność serca,
- ból głowy,
- zaburzenia snu,
- obniżenie nastroju (depresja),
- mała liczba płytek krwi (czasami z krwawieniem lub powstawaniem sińców pod skórą)
- zawroty głowy,
- mrowienie lub drętwienie,
- zaburzenie widzenia.

Bardzo rzadko (mogą dotyczyć do 1 na 10 000 osób):

- zapalenie naczyń krwionośnych z takimi objawami jak wysypka, fioletowo-czerwone
  plamy, gorączka,
- wysypka, swędzenie, pokrzywka, trudności w oddychaniu lub połykaniu, zawroty
  głowy (reakcje nadwrażliwości),
- wysypka na twarzy, ból stawów, zaburzenia mięśni, gorączka (toczeń rumieniowaty)
- silny ból w nadbrzuszu (zapalenie trzustki),
- trudności w oddychaniu z gorączką, kaszlem, świszczącym oddechem, dusznościami
  (niewydolność oddechowa, w tym zapalenie płuc oraz obrzęk płuc),
- bladość skóry, zmęczenie, duszność, ciemne zabarwienie moczu (niedokrwistość
  hemolityczna),
- gorączka, ból gardła lub owrzodzenie jamy ustnej na skutek zakażenia (leukopenia),
- stan splątania, zmęczenie, drżenie i kurcze mięśni, przyspieszony oddech (zasadowica
  hipochloremiczna).

Nieznana (częstość nie może być oceniana na podstawie dostępnych danych):

- osłabienie, powstawanie siniaków i częste zakażenia (niedokrwistość aplastyczna),
- znaczne zmniejszenie ilości oddawanego moczu (możliwe objawy zaburzenia
  czynności nerek lub niewydolności nerek),
- wysypka, zaczerwienienie skóry, powstawanie pęcherzy na wargach, oczach lub błonie
  śluzowej jamy ustnej, złuszczanie się skóry, gorączka (możliwe objawy rumienia
  wielopostaciowego),
- kurcze mięśni,
- gorączka ,
- osłabienie (astenia),
- nowotwory złośliwe skóry i warg (nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry).

Zgłaszanie działań niepożądanych

Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane
niewymienione w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania
niepożądane można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych
Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów
Medycznych i Produktów Biobójczych
Al. Jerozolimskie 181C
02-222 Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301
Faks: + 48 22 49 21 309
Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na
temat bezpieczeństwa stosowania leku.

5. Jak przechowywać lek Co-Diovan

- Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
- Nie stosować leku Co-Diovan po upływie terminu ważności zamieszczonego na
  opakowaniu. Termin ważności oznacza ostatni dzień danego miesiąca.
- Nie przechowywać w temperaturze powyżej 30°C. Przechowywać w oryginalnym
  opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią.
- Nie stosować leku Co-Diovan w przypadku stwierdzenia uszkodzenia opakowania lub
  śladów próby jego otwarcia.
- Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki.
  Należy zapytać farmaceutę, co zrobić z lekami, których się już nie potrzebuje. Takie
  postępowanie pomoże chronić środowisko.

6. Zawartość opakowania i inne informacje

Co zawiera lek Co-Diovan

Substancjami czynnymi w leku Co-Diovan są walsartan i hydrochlorotiazyd.

Jedna tabletka powlekana zawiera 160 mg walsartanu i 25 mg hydrochlorotiazydu.
Substancje pomocnicze: krzemionka koloidalna bezwodna, krospowidon, hypromeloza,
magnezu stearynian, celuloza mikrokrystaliczna, makrogol 4000, talk, żelaza tlenek czerwony
(E 172), żelaza tlenek czarny (E 172), żelaza tlenek żółty (E 172), tytanu dwutlenek (E 171).

Jak wygląda lek Co-Diovan i co zawiera opakowanie

Owalne tabletki powlekane, koloru brązowopomarańczowego, z nadrukiem HXH na jednej
stronie i NVR na drugiej stronie.

Tabletki są dostępne w opakowaniach zawierających 14 lub 28 tabletek (opakowanie
kalendarzowe).

Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.

Podmiot odpowiedzialny

Novartis Poland Sp. z o.o.
ul. Marynarska 15
02-674 Warszawa
tel. +48 22 375 48 88

Wytwórca/ Importer

Novartis Farma S.p.A.
Via Provinciale Schito 131
IT-80058 Torre Annunziata/NA
Włochy

Novartis Pharmaceuticals UK Ltd.
2nd Floor, The WestWorks Building
White City Plane, 195 Wood Lane
London, W12 7FQ

Wielka Brytania
Novartis Sverige AB
Torshamnsgatan 48
164 40 Kista
Szwecja

Novartis Pharma GmbH
Roonstrasse 25
90429 Nürnberg
Niemcy

Novartis Pharma GmbH
Jakov-Lind-Straße 5, Top 3.05
1020 Wien
Austria

Novartis Pharma nv
Medialaan 40/Bus 1
BE-1800 Vilvoorde
Belgia

Demetriades & Papaellinas Ltd.
179 Giannos Kranidiotis avenue, Latsia
Nicosia, 2235
Cypr

Novartis Healthcare A/S
Edvard Thomsens Vej 14
DK-2300 Copenhagen S
Dania

Novartis (Hellas) S.A.C.I.
12 km National Road Athens-Lamia
GR-14451 Metamorphoses
Grecja

Novartis Norge AS
Nydalen Allé 37 A
NO-0484 Oslo
Norwegia

Novartis Farma-Produtos Farmacêuticos S.A.
Avenida Professor Doutor Cavaco Silva nº10E
Taguspark
Porto Salvo, 2740-255
Portugalia

Novartis Pharma B.V.
Haaksbergweg 16,
1101 BX Amsterdam
Holandia

Novartis Finland Oy
Metsäneidonkuja 10
FI-02130 Espoo
Finlandia

Novartis Hungária Kft.
Bartók Béla út 43-47.
1114 Budapest,
Węgry

Novartis s.r.o.
Na Pankráci 1724/129
CZ-140 00 Prague 4, Nusle
Republika Czeska

Novartis Pharma S.A.S.
8-10 rue Henri Sainte-Claire Deville
FR-92500 Rueil-Malmaison
Francja

Novartis Poland Sp. z o.o.
ul. Marynarska 15
02-674 Warszawa

Ten produkt leczniczy jest dopuszczony do obrotu w krajach członkowskich

Europejskiego Obszaru Gospodarczego pod następującymi nazwami:

Finlandia, Norwegia, Szwecja Diovan Comp
Austria , Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Estonia, Grecja, Hiszpania,
Holandia, Irlandia, Litwa, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska,
Portugalia, Słowenia, Wielka Brytania (Irlandia Północna)

Co-Diovan

Austria, Hiszpania, Niemcy, Portugalia Co-Diovan forte
Austria Co-Diovan fortissimum
Belgia, Luksemburg: Co-Diovane
Francja, Włochy: Co-Tareg
Węgry: Diovan HCT

Data ostatniej aktualizacji ulotki